Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΚΟΝΩΝΕΙΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Ως γνωστόν, τα αρχαία οχυρωματικά τείχη στην Πειραϊκή Ακτή χαρακτηρίστηκαν για πρώτη φορά ως Ιστορικό Μνημείο κατά το έτος 1982, κατόπιν σχετικής αποφάσεως της τότε Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών Μελίνας Μερκούρη. 

Ακολούθησαν διώξεις ενάντια στους καταπατητές των αρχαίων Τειχών, σχετικές αποφάσεις εξώσεως των τραπεζοκαθισμάτων όπως επίσης ορισμένα έργα αποχωμάτωσης και καθαρισμού της ακτής από τα οποία εξαιρέθηκε - ελλείψει κονδυλίων (;) - το τμήμα της ακτής Θεμιστοκλέους από τον αριθμό "56" έως τον αριθμό "118". (σσ. στο συγκεκριμένο τμήμα της παραλιακής λεωφόρου δραστηριοποιούνταν οι επιχειρήσεις "Αχινός", "Κριτσίλης", "Διρός", "Ανεμόμυλος", "Ιππόκαμπος" κ.α.). Τρία χρόνια αργότερα (έτος 1985), επί δημαρχίας Ι. Παπασπύρου, ο Δήμος Πειραιώς σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, προχώρησαν σε έργα κατασκευής του υπάρχοντος παραλιακού πεζοδρομίου της ακτής Θεμιστοκλέους (βλέπε σχετικό τεκμήριο εδώ).

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, επί του θέματος έλαβαν χώρα μονάχα μελέτες σχετικά με την αποκατάσταση του αρχαίου Τείχους και τη δημιουργία σχετικού αρχαιολογικού περιπάτου. Στις αρχές του 21ου αιώνα (έτος 2003) η ΚΣΤ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ζήτησε την απομάκρυνση των τραπεζοκαθισμάτων που είχαν τοποθετηθεί παρανόμως από τα καταστήματα επί της ακτής Θεμιστοκλέους από τον αριθμό "56" έως τον αριθμό "118" τα οποία είχαν εξαιρεθεί πριν από 2 δεκαετίες. Δυο χρόνια αργότερα (Οκτώβριος 2005), η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων συνέταξε μελέτη σχετική με την αποχωμάτωση της Πειραϊκής Ακτής η οποία εγκρίθηκε με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΑΑΜ/2239/102686/02.12.05. Τέλος, το καλοκαίρι του έτους 2006, ο Δήμος Πειραιώς προχώρησε στην απομάκρυνση όσων εγκαταστάσεων είχαν απομείνει στο προαναφερθέν τμήμα της ακτής Θεμιστοκλέους και στην περίφραξη της σχετικής περιοχής.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, βαδίζοντας στην παραλιακή διαδρομή επί της ακτής Θεμιστοκλέους από την παλαιά Τερψιχόρη μέχρι και τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, θα παρατηρήσουμε πως πλέον δεν υφίσταται καμία επιχειρηματική "δραστηριότητα" επί των αρχαίων Τειχών, πλην βεβαίως του μεζεδοπωλείου "Αχινός" και των δυο κατ'ευφημισμόν ανοιχτών δημοτικών γηπέδων καλαθόσφαιρας τα οποία εκμεταλλεύονται τα αθλητικά σωματεία του Πορφύρα και του Φοίνικα Πειραιώς, τα οποία επίσης είναι κτισμένα παρανόμως επί των αρχαίων τειχών.

Τι όμως έχει συμβεί εδώ και μια περίπου δεκαετία, από την στιγμή που αναρτήθηκαν οι πινακίδες που μας πληροφορούν σχετικά με την "ανάδειξη" των αρχαιοτήτων;

Αρχικά, επί της ακτής Θεμιστοκλέους, λίγες δεκάδες μέτρα από το προαναφερθέν μεζεδοπωλείο "Αχινός" και λίγο πριν το Ειδικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά "Μεταξά", ορισμένα αρχαιολογικά ευρήματα έχουν έρθει στο φως:

Μετά την περιφραγμένη - εδώ και μια τριετία περίπου - πλατεία Οινουσσών ή πλατεία Νίκης η οποία είχε κατασκευαστεί επί ημερών δημαρχίας Ι. Παπασπύρου, φθάνουμε στο χώρο όπου επί τρεις περίπου δεκαετίες λειτούργησε το γνωστό καφέ/ουζερί "Διρός" (από το 1975) και αργότερα το εστιατόριο "Ανεμόμυλος" (από το 1997), δίπλα στις εγκαταστάσεις της μεγάλης δημοτικής Παιδικής Χαράς που κατασκεύασε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Αριστείδης Σκυλίτσης, μετά την επιχωμάτωση που έλαβε χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1960:

Απομεινάρια της μεγάλης δημοτικής παιδικής χαράς στην οποία πέρασαν πολλές ώρες εκατοντάδες μικροί Πειραιώτες και όχι μόνον, κάνοντας αθλοπαιδιές ή βλέποντας παραστάσεις Θεάτρου Σκιών.

Λίγες δεκάδες μέτρα μετά την παιδική χαρά, κι άλλες αρχαιολογικές ανασκαφές λαμβάνουν χώρα στο σημείο όπου για αρκετά χρόνια λειτουργούσε το επίσης δημοφιλές καφέ - ουζερί "Ιππόκαμπος":

Προσεγγίζοντας κάποιος την περιοχή των έργων αποχωμάτωσης, μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος της επιχωμάτωσης που πραγματοποιήθηκε επί δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση καθώς και την πρόοδο των έργων "ανάδειξης"-"αποκάλυψης" των αρχαίων τειχών:

Στην υπόλοιπη παραλιακή λεωφόρο και μέχρι τον όρμο του Καλαμπάκα και τις εγκαταστάσεις της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων δεν υφίσταται κάποια άλλη δραστηριότητα της αρχαιολογικής υπηρεσίας - αν και σε πολλά σημεία τα Αρχαία Τείχη χρήζουν εκτεταμένου καθαρισμού, συντήρησης κλπ, από απορρίμματα, graffiti και λοιπούς βανδαλισμούς.

Όπως προαναφέραμε, αξιοσημείωτη είναι η παρουσίατων  δυο παράνομων δημοτικών γυμναστήριων καλαθόσφαιρας, των ανοικτών γηπέδων του Πορφύρα (το οποίο εικονίζεται στην επόμενη φωτογραφία) και του Φοίνικα Πειραιώς, τα οποία αμφότερα βρίσκονται επίσης οικοδομημένα επί των αρχαίων τειχών.

Πιο συγκεκριμένα για το γήπεδο του Πορφύρα, το οικόπεδο φέρεται να ανήκε στο Υπουργείο Οικονομικών υπό την ονομασία κτήμα Λούβαρη. Το 1962 και με την μεσολάβηση του τότε Υπουργού Πολιτισμού Σάββα Παπαπολίτη ο οποίος εκλεγόταν στον Πειραιά, κάμφθηκαν (αλήθεια με ποιο τρόπο;) οι αντιρρήσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Εν τέλει η κατασκευή του γηπέδου πραγματοποιήθηκε επί Χούντας στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Πιο συγκεκριμένα, κατά το έτος 1968 πραγματοποιήθηκε ο σχετικός ηλεκτροφωτισμός του χώρου, το 1970 τοποθετήθηκαν οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ενώ το γήπεδο παραδόθηκε προς χρήση - ημιτελές - κατά το έτος 1974.

Τα ίδια δεδομένα ισχύουν και για το έτερο δημοτικό γυμναστήριο καλαθόσφαιρας το οποίο εκμεταλλεύεται το σωματείο του Φοίνικα Πειραιώς, το οποίο επίσης έχει κατασκευαστεί πάνω στα αρχαία Τείχη της Πειραϊκής.  

• Συμπεράσματα αντί επιλόγου: 

Βήματα προόδου με ρυθμό χελώνας;
Εγκατάλειψη και αδιαφορία;
Συμφέροντα τρίτων που "μπλοκάρουν" κάποιες καταστάσεις;

Το μέλλον θα δείξει τι ακριβώς συμβαίνει

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Ξεκαθαρίζονται τα Μακρά Τείχη της Πειραϊκής

Πειραϊκή Χερσόνησος: Εικονογραφημένη ιστορική αναφορά

Πετώντας πάνω από την Πειραϊκή της δεκαετίας του 1960

Ο Πειραιάς των τελών της δεκαετίας του 1950 [Αεροφωτογραφίες]

Στο καφέ/ουζερί "Διρός" της Πειραϊκής

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.