ΣΟΚΟΛΑΤΟΠΟΙΪΑ ΙΟΝ

Τα τελευταία χρόνια, όποτε τυγχάνει να διατρέχω την οδό Κανελλοπούλου, πίσω από το εργοστάσιο της Ελαΐδος (Ελαΐς), για να στρίψω έπειτα αριστερά στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου με σκοπό να διασχίσω νομίμως κάθετα τη λεωφόρο Αθηνών-Πειραιώς προς τη συνοικία του Ρέντη, φροντίζω να έχω τα παράθυρα του αυτοκινήτου πάντοτε ανοικτά. Ο λόγος δεν είναι άλλος από το εργοστάσιο παραγωγής σοκολάτας της "ΙΟΝ" που βρίσκεται επί της λεωφόρου Αθηνών-Πειραιώς και των οδών Ελευθερίου Βενιζέλου και Κανελλοπούλου, στη λεγόμενη βιομηχανική ζώνη του νέου Φαλήρου και βεβαίως η έντονη χαρακτηριστική μυρωδιά της σοκολάτας που συχνά-πυκνά "καλύπτει" τους προαναφερόμενους δρόμους.

• Ιστορική Αναδρομή: 

Η ιστορία της "ΙΟΝ" ξεκίνησε στο νέο Φάληρο του δευτέρου μισού της δεκαετίας του 1920 με την ίδρυση και λειτουργία της Βιομηχανίας Σοκολάτας και Κακάου "Ίον" των Αδελφών Δ. και Π. Μαρούλη. Η ως άνω αποτελεί μια πληροφορία η οποία μάλλον συνήθως "αποκρύπτεται" στα αφιερώματα σχετικά με την ιστορική διαδρομή της "Ίον"!

Ενδεικτικό ιστορικό τεκμήριο από το έτος 1931 με αναφορά στη Βιομηχανία Σοκολάτας & Κακάου "Ίον" των Αδελφών Μαρούλη η οποία καταγραφόταν με γραφεία και εργοστάσια στο Νέο Φάληρο, επί της οδού Κεχαγιά (σσ. η σημερινή οδός Ελευθερίου Βενιζέλου) στον αριθμό "44".

Όσον αφορά την ονομασία της σοκολατοβιομηχαίας, αξίζει να αναφέρουμε πως αυτή προέρχεται από το αρωματικό λουλούδι "ίον το εύοσμον", ένα άνθος το οποίο είναι γνωστότερο σε όλους με την ονομασία "μενεξές". Ο μενεξές υπήρξε για εκατοντάδες χρόνια ένα από τα πιο δημοφιλή φυτά στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, αφού τα άνθη του χρησιμοποιούνταν ευρέως στην παρασκευή γλυκισμάτων.

Πηγή:  http://www.ion.gr

Η ως άνω επιχείρηση των αδελφών Μαρούλη φέρεται να μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρία υπό την επωνυμία "ΙΟΝ Α.Ε. Βιομηχανίας και Εμπορίου Κακάο και Σοκολάτας" τον Σεπτέμβριο του έτους 1930. Τέσσερα χρόνια αργότερα, κατά το έτος 1934, η "ΙΟΝ" των Αδελφών Μαρούλη εξαγοράστηκε από τους αδελφούς Νασόπουλου και τον Κωνσταντίνο Κωτσιόπουλο, οι οποίοι προϋπήρχαν στον κλάδο και δραστηριοποιούνταν στη βιομηχανία παραγωγής καραμελών και ζαχαρωτών με την εταιρία "ΝΑΣΚΟ" - επωνυμία η οποία προέκυπτε από τα αρχικά γράμματα των επωνύμων των ιδιοκτητών (ΝΑΣοπουλοι - ΚΩτσιόπουλος). 

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από το έτος 1933 με αναφορά στη Βιομηχανία Ζαχαροπλαστικής των Αδελφών Νασόπουλων και του Κ. Κωτσιόπουλου, με έδρα στην οδό Κέκροπος 12, στον Πειραιά.

Μετά την εξαγορά της "ΙΟΝ" των αδελφών Μαρούλη, μι ενδεικτική ευχετήρια προπολεμική διαφημιστική καταχώρηση των Βιομηχανιών Ζαχαροπλαστικής και Σοκολατοποιϊας "ΝΑΣΚΟ" και "ΙΟΝ" των αδελφών Νασόπουλων και του Κωτσιόπουλου, με έδρα σταθερά στην οδό Κέκροπος 12 στον Πειραιά και πενταψήφιο αριθμό τηλεφώνου, από τις αρχές του έτους 1938:

Από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου των τελών του έτους 1938, οι βιομηχανίες ζαχαροπλαστικής και σοκολατοποιίας "ΝΑΣΚΟ" και "ΙΟΝ" των Αφων Νασόπουλου και Κωτσιόπουλου εύχονται στην αξιότιμη πελατεία τους "Ευτυχές το Νέον Έτος 1939" και προσφέρουν σε τιμές εκτός συναγωνισμού τα προϊόντα τους.

Παρόμοια διαφημιστική καταχώρηση, από την εορταστική χριστουγεννιάτικη περίοδο του έτους 1939, με τη διαφορά πως η επιχείρηση πλέον καταγράφεται στον αριθμό "7" της οδού Κέκροπος στον Πειραιά.

Ενδεικτική συλλεκτική μεταλλική προπολεμική συσκευασία (κυτίον) κακάο σε σκόνη της ΙΟΝ από την εποχή που η έδρα της επιχείρησης βρισκόταν ακόμα στην οδό Κέκροπος. Στη μια όψη της συσκευασίας φιγουράρει η μορφή της μικρής Shirley Temple, παιδιού-θαύματος του αμερικανικού κινηματογράφου κατά τη δεκαετία του 1930.

Ο προαναφερόμενος Κωνσταντίνος Κωτσιόπουλος με το πέρασμα των χρόνων αναδείχθηκε σε ηγετική μορφή της υπό εξέτασιν σοκολατοβιομηχανίας, εξαγοράζοντας σταδιακά τις μετοχές των περισσοτέρων συνεργατών του. Κατά το έτος 1947, αμέσως μετά το καταστρεπτικό πέρασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, η εταιρία παρουσίασε για πρώτη φορά τη σοκολάτα γάλακτος με αμύγδαλα, την ευρύτατα γνωστή σε όλους "ΙΟΝ Αμυγδάλου", μια σοκολάτα η οποία παραμένει μέχρι τις μέρες μας (21ος αιώνας), ίσως το πλέον αγαπητό και αναγνωρισμένο είδος από την ευρεία γκάμα προϊόντων της εν λόγω σοκολατοποιίας. Ταυτόχρονα, την ίδια περίοδο τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία ενός διευρυμένου δικτύου πωλήσεων και διανομής της εταιρίας.

Πηγή:  http://www.ion.gr

Την ίδια χρονιά (1947), ο Οδηγός Ελληνικής Βιομηχανίας του ΣΕΒ περιλάμβανε την "ΙΟΝ" στις ελληνικές σοκολατοποιίες με την εξής περιγραφή: "Ανώνυμος Εταιρία Βιομηχανίας και Εμπορίου Κακάο και Σοκολάτας", οδός Κεχαγιά (μετέπειτα ονομάστηκε Ελευθερίου Βενιζέλου) 44, Νέο Φάληρο και οδός Κέκρωπος 7, Πειραιεύς.

Σε σχετικό Οδηγό Αθηνών-Πειραιώς και Περιχώρων του 1949, η "ΙΟΝ" Βιομηχανία Σοκολάτας και Κακάου Α.Ε. καταγραφόταν με το εργοστάσιο του νέου Φαλήρου επί της οδού Κεχαγιά 44 και με δυο πρατήρια, ένα στον Πειραιά στην οδό Καποδιστρίου 34 και ένα στην Αθήνα, στην οδό Αγάθωνος 5:

Στον προαναφερόμενο μάλιστα Οδηγό υφίσταται η κάτωθι εικονιζόμενη εκτενής και επαναλαμβανόμενη διαφημιστική καταχώρηση της "ΙΟΝ" στο κάτω μέρος των σελίδων:

Δυο ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις μέσα από τις σελίδες του Τύπου των τελών της δεκαετίας του 1940. Εκείνη την εποχή, τις διαφημίσεις της "ΙΟΝ" υπέγραφε ο σχεδιαστής, εικονογράφος και σκιτσογράφος Βύρων Απτόσογλου (Κωνσταντινούπολη, Τουρκία, 1923 - 26 Σεπτεμβρίου 1990).

"Θα τρελλαθούν από τη χαρά τους στο σπίτι που τους πάω σοκολάτα ΙΟΝ!" (έτος 1949)

"Ένα φιλί μόνον; Έπρεπε να του φέρετε και μια σοκολάτα ΙΟΝ!" (έτος 1949)

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, στην υπό εξέτασιν επιχείρηση εισήλθε ο ανιψιός του ιδιόκτητη Κωνσταντίνου Κωτσιόπουλου, Ιωάννης Κωτσιόπουλος, μαζί με τον στενό του φίλο Γεώργιο Καρκαζή, αμφότεροι Αρκάδες στην καταγωγή. 

"Πάντοτε ανώτερη, ΙΟΝ, η σοκολάτα της προτιμήσεώς σας" (έτος 1952)

Σοκολάτα ΙΟΝ (έτος 1952)

Σοκολάτα ΙΟΝ - Καραμέλλες ΝΑΣΚΟ (έτος 1954)

Καραμέλλες ΝΑΣΚΟ (1954)

Κατά το έτος 1956 δημιουργήθηκε η εμπορική εταιρεία "'Αδελφοί Ι. Κωτσιόπουλου", η οποία ανέλαβε την αποκλειστική διάθεση των προϊόντων της "ΙΟΝ" καθώς και των προϊόντων της ΝΑΣΚΟ. Η εταιρία αυτή είχε έδρα στον Πειραιά επί της οδού Λουδοβίκου 22, ενώ το πρώτο της κατάστημα άνοιξε στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας, επί της οδού Αθηνάς 43γ.

Διαφημιστική καταχώρηση της σοκολάτας ΙΟΝ (έτος 1958)

Η σοκολατοποιία "ΙΟΝ" πλέον, υπό τον πλήρη έλεγχο των Ι. Κωτσιόπουλου και Γ. Καρκαζή, σταδιακά επεκτάθηκε σε νέους κλάδων ζαχαρωδών προϊόντων, όπως: τσίχλες, γκοφρέτες, σόκο-πάστες και αργότερα κρουασάν (croissants). Ιδιαίτερα σημαντικοί σταθμοί στην εξέλιξή της "ΙΟΝ" αποτέλεσαν οι σημαντικές επενδύσεις στην Άρτα στα μέσα της δεκαετίας του 1970 όπου δημιουργήθηκε εργοστάσιο παραγωγής γκοφρέτας, καθώς και αργότερα η δημιουργία (1994) μιας υπερσύγχρονης μονάδας παραγωγής κρουασάν. 

Μέσα στην δεκαετία του 1970, η "ΙΟΝ" λάνσαρε δυο από τα πλέον επιτυχημένα της προϊόντα, το σοκολατάκι "Noisetta" και την "Σοκοφρέτα". Αργότερα, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, κυκλοφόρησε το "Χρυσό Ντερμπυ" της ΙΟΝ (σοκολάτα με γέμιση καρύδας) και αργότερα η πρώτη ελληνική τετράγωνη σοκολάτα με την επωνυμία "Break".

Πηγή:  http://www.ion.gr

Κατά την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα και κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου, η σοκολατοποιϊα "ΙΟΝ" διατήρησε την ηγετική της θέση στην ελληνική αγορά, ενώ παράλληλα επεκτάθηκε προς τα Βαλκάνια. Πέραν τούτου η απορρόφηση άλλων εταιριών όπως λ.χ. η Mabel το 1999 επέτρεψε στην "ΙΟΝ" να εισχωρήσει σε νέες αγορές, όπως παραδείγματος χάριν η αγορά παγωτού. Ταυτόχρονα συνεχίστηκε η διάθεση όλων των επιτυχημένων προϊόντων της εταιρίας αλλά και η εισαγωγή νέων όπως λ.χ. η σοκολάτα "ΙΟΝ" Αμυγδάλου Υγείας κατά το έτος 2003.

Κατά την διάρκεια των δυο πρώτων δεκαετιών του 21ου αιώνα, αξιομνημόνευτο υπήρξε το γεγονός πως η εταιρία παρέμεινε στην ιδιοκτησία των οικογενειών Ι. Κωτσιόπουλου και Γ. Καρκάζη, με τους μετόχους-ιδιοκτήτες να φέρονται να έχουν επανειλημμένως αρνηθεί την εξαγορά της επιχείρησής τους από ξένες πολυεθνικές εταιρίες που είχαν πολλάκις εκδηλώσει ενδιαφέρον (λ.χ. Kraft Jacobs Suchard, Nestle, Vivartia και RJR Nabisco). 

Το εργοστάσιο της ΙΟΝ στο νέο Φάληρο, όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το καλοκαίρι του έτους 2012:

Επίσης, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούσε ανέκαθεν το γεγονός πως η ιστορική σοκολατοβιομηχανία ουδέποτε επιχείρησε να εισέλθει στο Χρηματιστήριο Αξιών, παραμένοντας όμως σταθερά μεταξύ των εξήντα μεγαλυτέρων βιομηχανιών στην Ελλάδα, με τρεις σύγχρονες μονάδες παραγωγής (σε νέο Φάληρο, Άρτα και Μαρκόπουλο Αττικής), ανθρώπινο δυναμικό που ξεπερνά τους 1000 εργαζομένους και περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ κύκλο εργασιών (2015).

Στα τέλη του ιδίου έτους (Νοέμβριος 2015) καταγράφηκε ο θάνατος του "στυλοβάτη" της εταιρίας Ιωάννη Κωτσιόπουλου. Ακριβώς έναν χρόνο αργότερα, στα τέλη Νοεμβρίου 2016, θα τον ακολουθήσει και ο Γιώργος Καρκαζής. 

Στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα και παρά τις αντίξοες συνθήκες από το πέρασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η εταιρεία κατέγραψε σταθερό κύκλο εργασιών και διατήρηση των πωλήσεων, σχεδόν αναλλοίωτη αξία εξαγωγών, μείωση του δανεισμού και σημαντική αύξηση των ταμειακών διαθεσίμων για το έτος 2020.

Τον Μάρτιο του έτους 2021, η κληρονόμος και ιδιοκτήτρια της σοκολατοβιομηχανίας Κωνσταντίνα (Τίνα) Κωτσιοπούλου ενέδωσε τελικά στο επίμονο "φλερτ" του επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου, ο οποίος εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της ιστορικής εταιρείας με ποσοστό 45% και την δυνατότητα να αποκτήσει την πλειοψηφία κατά τα επόμενα χρόνια. 

Καταγράφοντας φωτογραφικά το ίδιο σημείο την άνοιξη του έτους 2021:

Οι εγκαταστάσεις της σοκολατοποιίας ΙΟΝ όπως καταγράφηκαν από τη συμβολή της λεωφόρου Αθηνών-Πειραιώς με την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου το φθινόπωρο του έτους 2024:

• ΙΟΝ: Διαφήμιση και σλόγκαν

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως οι ιδιοκτήτες της "ΙΟΝ", από τις πρώτες κιόλας μεταπολεμικές δεκαετίες, αντιλήφθηκαν την τεράστια δύναμη της διαφήμισης αλλά και των σλόγκαν. Βασιζόμενοι λοιπόν σε αυτή την φιλοσοφία, η βιομηχανία σοκολάτας "ΙΟΝ" δαπάνησε αρκετά μεγάλα ποσά, αρχικά κυρίως στην έντυπη διαφήμιση (κυρίως σε περιοδικά, εφημερίδα αλλά και σε δημόσιους χώρους, περίπτερα, γήπεδα ποδοσφαίρου κτλ.) συνεργαζόμενοι με διάφορες διαφημιστικές εταιρίες της εποχής (αρχικά με τον σκιτσογράφο "Βύρων", αργότερα με την "ΔΙΤΣ", και μετά με την "Κουσέντος") και αργότερα, με την ραγδαία εισαγωγή της συσκευής της τηλεόρασης στα νοικοκυριά της χώρας, με την τηλεοπτική διαφήμιση.

Ας δούμε ορισμένες ενδεικτικές χαρακτηριστικές έντυπες διαφημίσεις των προϊόντων της "ΙΟΝ" (σοκολάτες πάσης φύσεως, γκοφρέτες, καραμέλες, κακάο, τσίχλες κτλ.) από τη δεκαετία του 1950 και του 1960:

"Κι έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα..." (έτος 1954)

Αρωματώδης Σοκολάτα Γάλακτος "ΙΟΝ" (έτος 1954)

"Δώστε στο παιδί σας Σοκολάτα ΙΟΝ" (έτος 1958)

"Μα υπάρχει η σοκολάτα γάλακτος ΙΟΝ"

"Καλημέρα ζωή με Σοκολάτα Γάλακτος ΙΟΝ"

2 νέα αστέρια της "ΙΟΝ"

"Γιατί όλοι συμφωνούν! Είναι η καλύτερη."

"Μια Σοκολάτα ΙΟΝ είναι ότι χρειάζεται (έτος 1960)"

"Χρόνια Πολλά ΙΟΝ"

Αυτό που περιμένατε! Σοκολατίνια ΙΟΝ Πολυτελείας

Ένα μικρό διάλειμμα... μια μεγάλη απόλαυσις...  

"Δοκιμάστε τις καραμέλλες ΙΟΝ" (έτος 1960)

ΙΟΝ Καραμέλλες - "Μια γλυκειά νότα μέσα στο 24ωρο σας!" (έτος 1961)

Καραμέλλες Υγείας ΙΟΝ (έτος 1963)

Σε κάθε στιγμή... για κάθε γούστο (έτος 1963)

Καραμέλα Υγείας ΙΟΝ. Δοκιμάστε την!

"Ελάτε μαζί μας! Συντροφιά με καραμέλλες ΙΟΝ"

"Είναι πάντα σαν να τρώτε για πρώτη φορά σοκολάτα γάλακτος" (έτος 1966)

"Κάθε μέρα... κάτι φέρνει ο μπαμπάς!" (έτος 1966)

Νέα τσίχλα στην Ελλάδα (έτος 1966)

ΓκοφρετΙΟΝ (έτος 1968)

"Δώστε στα παιδιά σας τις θερμίδες που χρειάζονται" - Σοκολάτα Γάλακτος ΙΟΝ (έτος 1969)

"Μπράβο! Να κάτι ευχάριστο και ωφέλιμο συγχρόνως" - Σοκολάτα Γάλακτος ΙΟΝ (έτος 1970)

"Φρέσκς και λαχταριστές, είναι πάλι κοντά σας οι Σοκολάτες ΙΟΝ" (έτος 1970)

Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να "περιηγηθεί" στον γευστικό κόσμο των παλαιών διαφημίσεων της "ΙΟΝ" (δεν αφορούν μονάχα τις σοκολάτες αλλά όλα τα προϊόντα της εταιρίας) επισκεπτόμενος την καλαίσθητη ιστοσελίδα της εταιρίας και την υποκατηγορία "ΙΟΝ" Gallery.

Και πιο καλές. Και πιο βαρειές - Σοκολάτες ΙΟΝ

Τα σλόγκαν "ΙΟΝ για Πάντα" ή/και το αντίστοιχο "πρώτη σας σοκολάτα και παντοτινή", που αναφέρεται στην σοκολάτα "ΙΟΝ" Αμυγδάλου, θεωρούνται πλέον διαχρονικά στις συνειδήσεις των καταναλωτών.

Μια από τις αρκετές μεταγενέστερες τηλεοπτικές διαφημίσεις που μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο:

Αντί επιλόγου, ας αρκεστούμε στην προτροπή, την επόμενη φορά που θα τύχει να περάσετε την συγκεκριμένη γωνία του νέου Φαλήρου, να μην λησμονήσετε να ανοίξετε το παράθυρο του αυτοκινήτου σας.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Επίσημη Ιστοσελίδα ΙΟΝ
• Επίσημη Ιστοσελίδα ΙΟΝ - Timeline
• Capital.gr - ΙΟΝ: Η 80χρονη σοκολατοποιία που λέει "όχι" στους μνηστήρες
• Σοκολατοποιΐα ΙΟΝ: Το χρήμα δεν αγοράζει τους κόπους μιας ζωής
• Liberal.gr - "Έφυγε" ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος της ΙΟΝ
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Σύμβολα, εικόνες, trademarks, επωνυμίες, σήματα κατατεθέντα, παλαιές διαφημίσεις και οτιδήποτε σχετικό με την "ΙΟΝ"προβάλλεται στο παρόν αφιέρωμα μονάχα για εκπαιδευτικούς και ιστορικούς σκοπούς και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας.