ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ "Ι.Γ. ΓΑΒΡΙΗΛ"

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, κάθε νοήμον πολίτης γίνεται μάρτυρας της δεινής οικονομικής καταστάσεως της χώρας μας με κύριες αιτίες - εκτός από τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και την κακοδιαχείριση των εκάστοτε κυβερνώντων - την διαχρονική έλλειψη ανταγωνιστικότητας, τις ανύπαρκτες θέσεις εργασίας σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα σε τελικά προϊόντα, δεδομένα τα οποία μοιραία οδηγούν σε αυξανόμενες εισαγωγές και αναλογικά ελάχιστη εξαγωγική δραστηριότητα. Με λίγα λόγια δηλαδή, η Ελλάς παράγει ολοένα και λιγότερα τελικά αγαθά ενώ ταυτόχρονα υποχρεούται να εισάγει σχεδόν το σύνολο των αγαθών που επιτρέπουν την κάλυψη των αναγκών της.

Αν θελήσει κάποιος να αναλύσει εις βάθος την άνοδο και την πτώση της ελληνικής βιομηχανικής δραστηριότητας, τότε, δίχως καμία αμφιβολία, η ευρύτερη περιοχή του Πειραιά οφείλει να αποτελέσει κύριο αντικείμενο μελέτης. Αφήνοντας κατά μέρος όλες τις μονάδες που σχετίζονταν με το χώρο της ναυτιλίας, με βάσεις από το Πέραμα έως και το λιμάνι του Πειραιά, αξίζει κάποιος να παρατηρήσει εν πρώτοις το πλήθος των βιομηχανικών "κουφαριών" που εκτείνονται σε όλο το μήκος της λεωφόρου Αθηνών - Πειραιώς, ξεφεύγοντας από τα στενά όρια του Πειραιώς, φθάνοντας μέχρι τις συνοικίες του Ταύρου, του Κεραμεικού και του Φωταερίου (Γκάζι). Στις μέρες μας (21ος αιώνας), στην πάλαι πότε "λεωφόρο με τις φάμπρικες", διασώζονται ακόμη αρκετά παλαιά βιομηχανικά κτίρια τα οποία έχουν αξιοποιηθεί, αναρίθμητα τα οποία έχουν κατεδαφιστεί και βεβαίως πλήθος εγκαταλειμμένων εργοστασιακών εγκαταστάσεων των οποίων το μέλλον φαντάζει αβέβαιο.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, στο Αλίπεδον του Πειραιώς, δημιουργήθηκε μια βιομηχανική ζώνη με πάνω από 30 μονάδες διαφόρων δραστηριοτήτων: ατμόμυλοι και κυλινδρόμυλοι, καπνοβιομηχανίες (λ.χ. Κεράνης), κεραμοποιίες (λ.χ. Κεραμεικός), μεγάλες αποθήκες, οινοποιίες, ποτοποιίες και (οίνο)πνευματοποιίες (λ.χ. αφοι Μπαρμπαρέσου, "Ηβη" Φινόπουλου κ.α.), τα Χρωματουργεία Πειραιώς (ΧΡΩ.ΠΕΙ), η σοκολατοποιία ΙΟΝ, η ελαιουργία Ελαΐς κ.α.

Εξέχουσα θέση σε όλη αυτή τη δραστηριότητα κατείχαν οι κλωστοϋφαντουργικές μονάδες που αναπτύχθηκαν στην ευρύτερη περιοχή. Ονομαστά υπήρξαν μεταξύ των άλλων τα Εργοστάσια των αδελφών Ρετσίνα, τα οποία αποτέλεσαν τις μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες της χώρας, όπως επίσης άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις, όπως λ.χ. του Βελλισσάροπουλου, η Κλωστοϋφαντουργία "Αιγαίον Α.Ε.", ιδιοκτησίας Δημητρίου Καρέλλα. Επίσης, μόνο τυχαίο δε μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι η Πανελλήνια Σχολή Υφαντικής - Κλωστικής και Υφαντικής (ΣΚΥΠ) δημιουργήθηκε στα όρια του προαστίου του νέου Φαλήρου και των συνοικιών των Καμινίων και του Ρέντη.

• Κλωστοϋφαντουργία "Ιωάννου Γ. Γαβριήλ"

Στην περιοχή του Νέου Φαλήρου, παραπλεύρως του νέου σύγχρονου ποδοσφαιρικού γήπεδο "Γεώργιος Καραϊσκάκης", επί της οδού Δαβάκη - Πίνδου και πλησίον των γραμμών του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου, ο φωτογραφικός φακός του ιστολογίου κατέγραψε την κάτωθι εικονιζόμενη εγκαταλειμμένη μονάδα παραγωγής της πάλαι πότε κραταιάς κλωστοϋφαντουργίας "Ιωάννου Γ. Γαβριήλ". 

Η εν λόγω κλωστοϋφαντουργία ιδρύθηκε κατά το έτος 1934 από την οικογένεια Γαβριήλ και επιβίωσε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990. 

Έτος 1936 - Καταγγελίες για 11ώρη απασχόληση στο υφαντουργείο του Γαβριήλ

Η κλωστοϋφαντουργία "Ι.Γ. Γαβριήλ" διέθετε συνολικά τρεις εργοστασιακές μονάδες, την πρώτη στο νέο Φάληρο (κλωστήριο - πλεκτήριο) επί της λεωφόρου Αθηνών-Πειραιώς, την δεύτερη επίσης στο νέο Φάληρο (εργοστάσιο εξευγενισμού νημάτων και υφασμάτων με βαφείο - φινιριστήριο) δίπλα στο Ποδηλατοδρόμιο του Φαλήρου (μετέπειτα στάδιο και νυν γήπεδο "Γεώργιος Καραϊσκάκης") και τον σταθμό του Ηλεκτρικού και την τρίτη στη Νέα Λάμψακο Χαλκίδος (εργοστάσιο παραγωγής μάλλινων και συνθετικών νημάτων).

Προπολεμική φωτογραφική καταγραφή της μεταξικής περιόδου στην οποία διακρίνονται εργαζόμενοι και εργαζόμενες στην Κλωστοϋφαντουργία Ι.Γ. Γαβριήλ να παρελαύνουν επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' στον Πειραιά, στο ύψος της πλατείας Κοραή.

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από τον χειμώνα του έτους 1940, κατά την περίοδο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, με αναφορά στην συμμετοχή της Ανωνύμου Κλωστοϋφαντουργικής Εταιρίας Ι.Γ. Γαβριήλ στον Πανελλήνιο Έρανο Κοινωνικής Προνοίας καθώς επίσης στην ενίσχυση της "Φανέλλας του Στρατιώτου" και του Ερυθρού Σταυρού με χρηματικά ποσά.

Στην κάτωθι λεπτομέρεια από χάρτη της δεκαετίας του 1950 καταγράφεται η προαναφερθείσα μονάδα της Κλωστοϋφαντουργίας Γαβριήλ επί της λεωφόρου Αθηνών - Πειραιώς, δίπλα στην "Ελαΐς" και στον "Κεραμεικό".

Στην επόμενη λεπτομέρεια από τον ίδιο χάρτη της δεκαετίας του 1950 καταγράφεται η έτερη μονάδα της Κλωστοϋφαντουργίας Γαβριήλ στο νέο Φάληρο, δίπλα στο γήπεδο του Ολυμπιακού Πειραιώς (Ποδηλατοδρόμιο Φαλήρου):

Όσον αφορά την κάτωθι εικονιζόμενη εργοστασιακή μονάδα του νέου Φαλήρου, όπως προκύπτει εκ πρωτογενούς μελέτης πηγών, σχετική ταυτοποίηση στοιχείων και ανάγνωση/μελέτη τοπογραφικών σημειωμάτων και χαρτών, στο συγκεκριμένο σημείο λειτουργούσε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1920 το εργοστάσιο του Μεταξοΰφαντουργείου "Χρυσαλίδα" (ή Χρυσαλίς") του Σ.Η Παπαδόπουλου. Αργότερα, οι ίδιες κτιριακές εγκαταστάσεις χρησιμοποιήθηκαν από την κλωστοϋφαντουργική μονάδα του Γαβριήλ.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η κλωστοϋφαντουργία "Ι.Γ. Γαβριήλ", τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά, διακρινόταν για το εξαιρετικό βαφείο-φινιριστήριο που διέθετε καθώς και για το άριστα ειδικευμένο προσωπικό της, το οποίο εθεωρείτο ένα από τα καλύτερα της εγχώριας αγοράς.

Μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις σελίδες του Οδηγού της Ελλάδος Ιγγλέση (1947-1948), η βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας "Ι. Γαβριήλ Α.Ε." καταγραφόταν μαζί με άλλες συναφείς επιχειρήσεις (Καρέλλα, Μανούσου, Φουστάνου κ.ο.κ.) επί της οδού Μικράς Ασίας 3.

Έτος 1963 - Διαφημιστική καταχώρηση εποχής

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο της κλωστοϋφαντουργίας Ι.Γ. Γαβριήλ Α.Ε. (Υφαντήριον - Κλωστήριον) από τις αρχές της δεκαετίας του 1970:

Αναγγελία ζήτησης εμπορικού διευθυντή παρά της Ι.Γ. Γαβριήλ Α.Ε. μέσα από τις σελίδες του Τύπου του έτους 1977:

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η "Κλωστοϋφαντουργία Νέου Φαλήρου Γαβριήλ" λειτούργησε ως κλάδος της Πειραϊκής Πατραϊκής Α.Ε. Λίγα χρόνια αργότερα (1986) μετατράπηκε σε ανεξάρτητη εταιρεία με μετόχους τον ΟΑΕ (62,02%) και την Πειραϊκή - Πατραϊκή (37,98%). Το 1992, μέσα από μια σειρά δαιδαλωδών και αρκετά "σκοτεινών" κινήσεων, η επιχείρηση εξαγοράστηκε (κατόπιν προσφοράς του επιχειρηματία Παπαθανασίου) και ιδιωτικοποιήθηκε (με σύμβουλο ιδιωτικοποίησης την Kouri Capital) με αποτέλεσμα μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να απαξιωθεί πλήρως και να οδηγηθεί στην κατάρρευση εν μέσω αδιαφανών διαδικασιών (πωλήσεις με εκπτώσεις κάτω από το κόστος, ακάλυπτες επιταγές, μείωση της λογιστικής καθαρής θέσης της εταιρείας κατά 11,5 δισ., κατάρτιση πλασματικού ισολογισμού για τη χρήση 1993 κ.α.)

Ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τα δεδομένα και τους χειρισμούς στην υπόθεση "Γαβριήλ" μπορεί κανείς να διαβάσει στο σχετικό άρθρο της εφημερίδας "Το Βήμα" εδώ. 

Κατά το έτος 1995, το Υπουργείο Βιομηχανίας προκήρυξε νέο διαγωνισμό για την συνολική ή τμηματική πώληση / εκμετάλλευση των παγίων περιουσιακών στοιχείων και των αποθεμάτων της κλωστοϋφαντουργίας Γαβριήλ.

Το υπό εξέτασιν εγκαταλειμμένο βιομηχανικό κτίριο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το φθινόπωρο του έτους 2021:

• Το δεύτερο εργοστάσιο της οδού Αθηνών-Πειραιώς

Όπως προαναφέραμε, η δεύτερη εν Πειραιεί εργοστασιακή μονάδα των κλωστηρίων "Γαβριήλ" βρισκόταν επί της λεωφόρου Αθηνών-Πειραιώς 76, σε ένα βιομηχανικό κτίσμα κατασκευής του Μεσοπολέμου, το οποίο ανήκει στον τρίτο πυρήνα εργοστασίων που εγκαταστάθηκαν και λειτούργησαν στον ως άνω δρόμο. Το εν λόγω βιομηχανικό κτίριο, που διακρίνεται από τους καθαρούς γεωμετρικούς όγκους, τον ορθολογικό σχεδιασμό και την απλότητα στην απόδοση των όψεων με χρήση οπλισμένου σκυροδέματος, χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο βάσει της αποφάσεως 7863/1383, της 30ης Ιανουαρίου του 1997, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στο τεύχος Δ' του ΦΕΚ 267 της 7ης Απριλίου του 1997. 

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το υπό εξέτασιν βιομηχανικό κτίριο της λεωφόρου Αθηνών-Πειραιώς 76, ιδιοκτησίας "Factory Outlet Α.Ε.", κατόπιν καθορισμού σχετικών ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης λειτουργεί πλέον ως πολυκατάστημα ρούχων, το γνωστό σε όλους Factory Outlet.

Μερικές σύγχρονες φωτογραφικές καταγραφές των εγκαταστάσεων του σημερινού Factory Outlet από την οδό Κανελλοπούλου από τις αρχές της δεκαετίας του 2010:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Εφημερίδα "Καθημερινή"
• Εφημερίδα "Το Βήμα"
• ΥΠΕΚΑ
• Τύπος Εποχής - Συλλεκτικοί Χάρτες - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.