ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

Ανέκαθεν οι Κυριακές ήταν αφιερωμένες στο ποδόσφαιρο, δηλαδή κοινώς στη "μπάλα".

Όχι πως οι υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας πήγαιναν πίσω, αλλά οι Κυριακές είχαν πάντοτε κάτι το διαφορετικό, κάτι το άκρως ποδοσφαιρικό, ειδικά κατά την διάρκεια της παιδικής μου ηλικίας.

• Από τις αλάνες στα ... 5x5

Αρχής γενομένης από την εποχή που το "συνοικιακό" ποδόσφαιρο ανθούσε σε γειτονιές και στενά της πόλης, ειδικά σε δρόμους όπου δεν περνούσαν ακόμη ιδιαίτερα πολλά αυτοκίνητα, με αυτοσχέδια "νοητά" γκολποστ ("από την ρόδα μέχρι την κολόνα"), με μάχες μεταξύ της "πάνω" γειτονιάς και της "κάτω" ή μεταξύ σχολικών τάξεων, σε αναμετρήσεις οι οποίες συχνά-πυκνά μεταφέρονταν σε πλατείες και ανοικτούς χώρους όπου μερικές πέτρες, τσάντες, κάδοι απορριμάτων ή ακόμη και ποδήλατα "έπαιζαν" το ρόλο των δοκαριών. Οι αγώνες διεξάγονταν με πρωτότυπους κανόνες (απαγορευόταν η ντρίπλα με "σπόντα" και οι "καραβολίδες" από κοντά), στα "3 κόρνερ κέρδιζες πέναλτι", κανείς δεν ήθελε να κάτσει "τέρμα" (συνήθως τερματοφύλακας οριζόταν αυθαίρετα ο ... χοντρός της παρέας) ενώ συχνά επιστρατευόταν η λύση του "παγκό-τερμα", τα γόνατα των πιτσιρικάδων μάτωναν πανεύκολα στις πλάκες, τα χώματα και τα τσιμέντα, οι αγώνες διακόπτονταν προσωρινά σε περίπτωση διέλευσης οχημάτων ("σύρμα αυτοκίνητο") και οριστικά σε περίπτωση βροχής καθώς επίσης όταν ο κάτοχος της ποδοσφαιρικής μπάλας την έπαιρνε και... έφευγε. Για διαιτησία ούτε λόγος, το σουτ ήταν πολύ ψηλό για τον κοντό τερματοφύλακα ο οποίος σήκωνε επιδεικτικά το χέρι του λέγοντας "πολύ ψηλά, άουτ η μπάλα" με αποτέλεσμα οι αντεγκλήσεις και οι τσακωμοί να είναι συχνό φαινόμενο για την "κλωτσιά στο καλάμι" ή "το φάουλ που δεν ήταν". Ειδικότερα στον Πειραιά υπήρξαν γενιές που μεγάλωσαν παίζοντας μπάλα σε αλάνες όπως λ.χ. του Καμπά και των Καρβουνιάρικων και άλλες μεταγενέστερες που έπαιζαν μπάλα στην πλατεία Κοραή, στον Παπανικολή και στον Άγιο Βασίλη.

Τα χρόνια πέρναγαν και όταν το παιχνίδι μεταφερόταν σε κανονικά - πλην όμως χωμάτινα - γήπεδα (πολυτέλεια το γρασίδι) με γραμμές και τέρματα, υπήρχαν παιδιά που αισθάνονταν πολύ προνομιούχα και ευτυχισμένα αφού για μερικές ώρες μπορούσαν να αισθανθούν όπως οι εγχώριοι και διεθνείς ποδοσφαιριστές τους οποίους άκουγαν στο ραδιοφωνάκι κάθε Κυριακή και έβλεπαν - σποραδικά - στην τηλεόραση περιμένοντας την επόμενη φορά που θα πήγαιναν στο "Καραϊσκάκης" ή στην Καλογρέζα. Χωρίς συγκεκριμένα συστήματα, κάποιοι στην άμυνα, κάποιοι επίθεση ("μην κάθεστε περίπτερο ρε, γυρίστε θα φάμε γκολ"), με δερμάτινες καφετιές μπάλες με εμφανείς ραφές ή την κλασική ασπρόμαυρη και απλά αθλητικά παπούτσια σχεδόν όλοι έπαιζαν για το πολυπόθητο γκολ και την νίκη.

Ακόμη ενθυμούμαι πόσο ζήλεψα όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, σε ένα καλοκαιρινό ταξίδι που πραγματοποίησα σε μια γειτονική ευρωπαϊκή χώρα, αντικρίζοντας μέσα από τα μάτια μου σαν μικρό παιδί, σε δημόσια ανοικτή πλατεία, ένα διαμορφωμένο γήπεδο ποδοσφαίρου, με χλοοτάπητα και όλες τις ανέσεις. Στις μέρες μας πλέον (21ος αιώνας), τα γήπεδα 5x5, 8x8 κ.ο.κ αποτελούν μια καθημερινότητα όπως και η διαδεδομένη πλέον ερασιτεχνική ή ήμι-ερασιτεχνική απασχόληση με το ποδόσφαιρο για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Οι πηγές πληροφόρησης και έμπνευσης γύρω από το άθλημα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, απλά απεριόριστες. Διαδίκτυο κυρίως, τηλεόραση - σε μικρότερο βαθμό - και έντυπα ΜΜΕ κάθε τύπου για όλα τα γούστα. Οι εποχές που τα απογεύματα της Κυριακής άκουγες ΕΡΑ στο ραδιόφωνο για να πληροφορηθείς το σκορ του αγώνα της αγαπημένης σου ομάδας και περίμενες την "Αθλητική Κυριακή" στο κρατικό κανάλι για να δεις κάποια στιγμιότυπα έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Live-Scores, Youtube, κάλυψη πολλαπλών γεγονότων σε real-time, μια τεράστια βιομηχανία γύρω από το στοίχημα σε παγκόσμιο επίπεδο (ποιος θυμάται πως παίζεται το ΠΡΟ-ΠΟ;) είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ποδοσφαιρικού status quo. Σε αγωνιστικό επίπεδο η τεχνική και η ταχύτητα των σημερινών ποδοσφαιριστών υπεραθλητών των πλήρως επαγγελματικών ομάδων (από θέματα προπονητικής τακτικής μέχρι θέματα διοίκησης, marketing και ... doping) δεν έχουν καμία σχέση με την δεκαετία του 1980, πόσο μάλλον με την δεκαετία του 1960 ή και ακόμη πρωτύτερα. 

Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν οι γονείς μου μου χάρισαν το πρώτο ζευγάρι μαύρα ποδοσφαιρικά παπούτσια (από το εξωτερικό βεβαίως) με πλαστικές τάπες (οι οποίες τελικά χάθηκαν μια-μια στα τσιμέντα των δρόμων), ποιος θα το έλεγε πως τρεις δεκαετίες αργότερα θα κανόνιζες "μπαλίτσα" με τα φιλαράκια μέσω sms και facebook, θα "έκλεινες" γήπεδο με ένα τηλέφωνο, θα φόραγες ειδικό ρουχισμό γνωστών εταιριών από την κορφή ως τα νύχια για να διατήρησε "ζεστός" την ώρα του αγώνα, επικαλαμίδες, ειδικές κάλτσες και βεβαίως ειδικά παπούτσια για συνθετικό χλοοτάπητα;

Ένα πράγμα όμως παραμένει αναλλοίωτο παρ'όλες τις χαώδεις διαφορές του χθες και του σήμερα. Μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου, νοητές ή και αόριστες, η αίσθηση του "να κλωτσάς το τόπι" παραμένει η ίδια, μοναδικά ασύγκριτη... 

• Γκολ με joysticks και με keyboards

Το ποδόσφαιρο σε "εικονικό" επίπεδο "μπήκε" στη ζωή μας με τα πρώτα βίντεο-παιχνίδια (video games). Με γραφικά εντελώς πρωτόγονα για τα σημερινά δεδομένα, όσοι "προνομιούχοι" είχαν ATARI, έπαιρναν φωτιά τα joysticks. 

Παρόμοια ηλεκτρονικά "ποδοσφαιράκια" υπήρχαν στα γνωστά "ουφάδικα" και σε άλλα μέρη (από το mini golf της Γλυφάδας μέχρι και σε ferry boats): 

Το εικονιζόμενο Made in Japan ηλεκτρονικό "ποδοσφαιράκι" της Gakken είχε ξοδέψει στα χέρια μου άπειρες μπαταρίες στα μέσα της δεκαετίας του '80.

Η συνέχεια λίγο-πολύ γνωστή: Οι πρώτοι προσωπικοί υπολογιστές παιχνιδομηχανές τύπου Amstrad (με ασπρόμαυρη οθόνη και κασέτα στην αρχή και αργότερα με κορυφαίο εκπρόσωπο το μοντέλο 6128), Amiga και Commodore έδωσαν μια άλλη διάσταση στο αγαπημένο "παιχνίδι".

Οι λάτρεις του Kick-Off  μπορούν να διαβάσουν μια σύντομη αναδρομή στο συγκεκριμένο παιχνίδι εδώ. 

Παρόλα αυτά, υπήρχαν βέβαια και όσοι επέμεναν πιο πατροπαράδοτες μορφές "ποδοσφαιρικής" διασκέδασης, όπως λ.χ. το παραδοσιακό "ποδοσφαιράκι" των παλαιών σφαιριστηρίων. 

Η ραγδαία εξέλιξη των προσωπικών υπολογιστών, ιδιαίτερα από την δεκαετία του 1990 και ύστερα και η μετέπειτα εμφάνιση των κονσολών παιχνιδιών έχει οδηγήσει τα "εικονικά" παιχνίδια ποδοσφαίρου σε επίπεδα απίστευτα: εξελιγμένα γραφικά 3D με λεπτομερέστατη ακρίβεια, υψηλά επίπεδα νοημοσύνης τα οποία απαιτούν από το χρήστη μεγαλύτερη προσπάθεια για απόδοση συγκεκριμένων κινήσεων, πολύπλοκα συστήματα διαχείρισης του παιχνιδιού κ.ο.κ με την πλειοψηφία των φανατικών του είδους να συγκεντρώνονται πλέον γύρω από την EA Sports και τα διάφορα Fifa και βέβαια τα Pro Evolution της Konami. 

 

Σημείωση: Ο γράφων το ιστολόγιο "κρέμασε" τα εικονικά "ποδοσφαιρικά του παπούτσια" με το Fifa'99 (πότε;;;) αλλά ζηλεύει τις σύγχρονες ομηρικές μάχες γνωστών του και δεν αποτολμά νέα εμπλοκή με το θέμα διότι γνωρίζει τον τρομερά εθιστικό χαρακτήρα του θέματος.

• Γκολ Εικονογραφημένα 

Γυρνώντας το ρολόι του χρόνου προς τα πίσω, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ και στις εικονογραφημένες ποδοσφαιρικές ιστορίες που σε "μετέφεραν" νοητά σε αγγλικά (κυρίως) αλλά και άλλα ευρωπαϊκά γήπεδα, μέσα από έγχρωμες και ασπρόμαυρες σελίδες περιοδικών που πλέον δεν υπάρχουν πια. Οι παρακάτω εικόνες είναι ενδεικτικές για όσους έχουν παθιαστεί με Έρικ Καστέλ, έχουν συγκινηθεί με τις περιπέτειες του Τερματοφύλακα-Γιατρού, έχουν πανηγυρίσει τα γκολ του Τζίμι Γκράντ, έχουν ταυτιστεί με τον Ρόυ της Ρόβερς κ.α. καταλαβαίνουν τι εννοώ:

• Subbuteo

Για τον επίλογο, "κράτησα" ορισμένες εικόνες που ανέσυρα από το προσωπικό μου χρονοντούλαπο. Subbuteo: ένα διαχρονικό επιτραπέζιο ποδοσφαιρικό παιχνίδι θρύλος, με εκατομμύρια πιστούς σε παγκόσμιο επίπεδο, που "γεννήθηκε" στην Αγγλία (που αλλού;) στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Προσπαθώντας να εντοπίσω το δικό μου μικρό σετάκι ομάδων Subbuteo, θυμήθηκα ορισμένες θρυλικές μάχες με φίλους μου επί της πράσινης "τσόχας"- γηπέδου.

    

Τότε - αρχές της δεκαετίας του 1990 - που αναβίωναν ματς ντέρμπι παγκοσμίου επιπέδου όπως λ.χ.. Βραζιλία - Καμερούν: 

Η' ακόμη ντέρμπι μεταξύ ιταλικών υπερδυνάμεων, Milan vs Juventus:

Με εθνικές ομάδες που δεν υφίστανται πια, όπως π.χ. η ομάδα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ε.Σ.Σ.Δ.)

Παρατηρώντας τις διαφορές μεταξύ των παλαιότερων συσκευασιών Subbuteo της δεκαετίας του 1980 και των νεότερων που μόλις είχαν κυκλοφορήσει στις αρχές των 90s.

Συσκευασίες με τελική τιμή 1350 δραχμές η ομάδα, παρακαλώ (ήτοι ούτε 4 Ευρώ τη σήμερον ημέρα)...

Αλλά ας βάλουμε μια τελεία εδώ. 

Κυριακή σήμερα γαρ, αρχίζουν τα ματς σε λίγο... 

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.