ΘΕΡΙΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ "ΦΑΝΤΑΖΙΟ"

Ο θερινός κινηματογράφος "Φαντάζιο" επί της λεωφόρου Αφεντούλη 7 (στη συμβολή αυτής με την οδό Καραΐσκου 219) λειτούργησε για πρώτη φορά κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1930, συνεχίζοντας τη λειτουργία του μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι και το έτος 1972. Το "Φαντάζιο" υπήρξε ένας ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός διασκέδασης για τους κατοίκους των γύρω συνοικιών (Βρυώνη - Πηγάδα - Φρεαττύδα - Πασαλιμάνι - Υδραίικα - Τερψιθέα κλπ) σε μια εποχή όπου οι κινηματογράφοι γενικώς και δη οι θερινοί ήταν δημοφιλείς αλλά και δυσεύρετοι.

Όπως αναφέρεται σχετικά στο "Ημερολόγιο 2013 - Πειραιάς Πόλη Μεταναστών και Προσφύγων", κατά την χρονική περίοδο 1922-1924, στο αδόμητο - τότε - οικόπεδο όπου σήμερα υφίσταται το εγκαταλειμμένο και ετοιμόρροπο κτίριο του θερινού κινηματογράφου "Φαντάζιο", είχαν εγκατασταθεί πρόσφυγες προερχόμενοι από την Μικρά Ασία οι οποίοι ανήγειραν παράγκες και παραπήγματα. Παρόμοια εικόνα παρουσίαζε επίσης ο σημερινός αρχαιολογικός χώρος της Τερψιθέας, στη συμβολή των οδών Σκουζέ, Καραΐσκου και Περικλέους, ο οποίος επίσης παρέμενε αδόμητο την περίοδο του μεγάλου προσφυγικού κύματος. Το οικόπεδο της λεωφόρου Αφεντούλη, υπόλειμμα μετ-επαναστατικών ιδιοκτησιών αποτελούσε - όπως και άλλα οικόπεδα σε όλη την επικράτεια του Πειραιά - αντικείμενο διεκδίκησης από μέρους της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, ως συνέχεια της μονής του Αγίου Σπυρίδωνα. Κατά το έτος 1936 λοιπόν, η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα εκδίωξε τους πρόσφυγες, κατεδάφισε τα παραπήγματα τους και οικοδόμησε τον θερινό κινηματογράφο "Φαντάζιο" ο οποίος φέρεται να λειτούργησε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του έτους 1938.

Ενδεικτικό ιστορικό τεκμήριο / διαφημιστική καταχώρηση του κινηματογράφου "Φαντάζιο" από το έτος 1938:

Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειώσουμε το γεγονός ότι, όλες οι εκτάσεις της μονής του Αγίου Σπυρίδωνα, σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα της 7ης Οκτωβρίου του 1833, επί μοναρχίας Όθωνα, είχαν αποτελέσει μέρος της εθνικής γης. Παρόλα ταύτα, κατά το έτος 1936, σχεδόν 100 χρόνια μετά το διάταγμα του πρώτου μονάρχη της ανεξάρτητης Ελλάδος, η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα επέμενε να διεκδικεί τις προ-επαναστατικές της αξιώσεις και προνόμια. Δίχως άλλο, όλα τα ως άνω αναφερόμενα αποκτούν ιδιαίτερη αξία και σημασία, λαμβάνοντας κανείς υπόψη τις σύγχρονες βαρύγδουπες δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Πειραιώς Σεραφείμ (κατά κόσμον: Χρήστος Μεντζελόπουλος) περί διεκδίκησης από μέρους της Εκκλησίας ολόκληρης της Πειραϊκής Χερσονήσου στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

Κατά το έτος 1995 ο υπό εξέτασιν κινηματογράφος χαρακτηρίστηκε ως "Ιστορικό διατηρητέο μνημείο και ιστορικός τόπος, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία" από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2234/38804/26-7-1995 - ΦΕΚ 741/Β/28-8-1995): "Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και ιστορικό τόπο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, το Θερινό Κινηματογράφο "Φαντάζιο" στην οδό Αφεντούλη 7 και Καραΐσκου 219 στον Πειραιά, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια της ιδιοκτησίας, διότι αποτελεί μοναδικό δείγμα παλαιού κινηματογράφου στον Πειραιά, συνδεδεμένο με τις μνήμες και την πολιτιστική παράδοση των κατοίκων του. Επίσης το διώροφο κτίσμα του αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αρχιτεκτονικής Θερινού Κινηματογράφου του μεσοπολέμου".

Δυο χρόνια αργότερα (1997), ανάλογη απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΥΑ 20768/4198/9-7-1997, ΦΕΚ 648/Δ/25-7-1997), ενέταξε το κτίριο του θερινού κινηματογράφου "Φαντάζιο", μαζί με άλλους 46 θερινούς κινηματογράφους του λεκανοπεδίου Αττικής, σε ένα ειδικό πρόγραμμα ιδιαίτερης χρήσης. 

Βέβαια το παράδοξο του θέματος είναι πως τρία χρόνια αργότερα, κατά το έτος 2000, με ειδική ρύθμιση βάσει της ΥΑ 8277/1590/24-3-2000 - ΦΕΚ 205/Δ/6-4-2000 δόθηκε επίσημη άδεια από την Πολεοδομία για υπερύψωση του κινηματογράφου και δημιουργία 2 υπογείων χώρων στάθμευσης και αίθουσας κοινωνικών εκδηλώσεων!

Κατεβάστε εδώ το σχετικό ΦΕΚ και δείτε την κάτωθι εικόνα:

Όλως τυχαίως δε, ο Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνα, ο οποίος ακόμη διεκδικεί την ιδιοκτησία του οικοπέδου, έχει ζητήσει από το 1999 τον αποχαρακτηρισμό του οικοπέδου και έχει επιχειρήσει ήδη μια φορά. κατά το έτος 2005, να κατεδαφίσει το εναπομείναν (πρώην) διώροφο κτίσμα προβολής / είσοδο του κινηματογράφου. Κατά την διάρκεια της επιχείρησης κατεδάφισης του κινηματογράφου - η οποία διεκόπη με παρέμβαση πολιτών οι οποίοι ειδοποίησαν τις αρμόδιες αστυνομικές και πολεοδομικές αρχές - το διώροφο κτίσμα υπέστη ζημιές ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του εξωτερικού τοίχου γκρεμίστηκε.

• Κινηματογράφος Φαντάζιο - Τεκμήρια Εποχής

Διαφημιστική καταχώρηση του Κινηματογράφου "Φαντάζιο", στη συνοικία του Βρυώνη, από το πρώτο έτος λειτουργίας αυτού (καλοκαίρι του 1938) με την παρουσίαση του έργου "Η Μασκότ των Λογχοφόρων" με την Shirley Temple και τον Victor McLaglen. 

Για την ιστορία, ο αυθεντικός τίτλος του ως άνω έργου παραγωγής έτους 1937 ήταν Wee Willie Winkie:

Ενδεικτικές καταχωρήσεις των προβαλλόμενων ταινιών στους κινηματογράφους του Πειραιά μεταξύ των οποίων και το "Φαντάζιο":

Αι τιμαί των εισιτηρίων των κινηματογράφων: Στις 2.000 δραχμές το εισιτήριο για το Φαντάζιο:

• Ο Κινηματογράφος "Φαντάζιο" κατά τον 21ο αιώνα

Το εγκαταλειμμένο κτίριο του πάλαι ποτέ δημοφιλούς θερινού κινηματογράφου όπως καταγράφηκε φωτογραφικά στις αρχές της δεκαετίας του 2010:

Σε σχέση με τα προαναφερθέντα, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σύμφωνα με σχετικές καταγγελίες, η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα φέρεται να έχει αρνηθεί την επίδειξη των σχετικών τίτλων ιδιοκτησίας του συγκεκριμένου οικοπέδου, με αποτέλεσμα δικαίως να κινούνται υποψίες ως προς την νομιμότητα και ορθότητα των διεκδικήσεων / απαιτήσεών της. 

Επίσης άξιο μνείας είναι το γεγονός πως κατά τις τελευταίες δεκαετίες η εγκατάλειψη και η συσσώρευση απορριμμάτων και μπαζών τόσο εντός του οικοπέδου του πρώην κινηματογράφου όσο και έξω από αυτό (και στο πεζοδρόμιο το οποίο κατά τα άλλα είναι για τους πεζούς) είναι παραπάνω από εμφανής και ενοχλητική για περίοικους και περαστικούς. Τα παραπάνω υγειονομικής φύσεως ζητήματα αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα λόγω του γεγονότος πως σε απόσταση αναπνοής από το εγκαταλειμμένο κτίριο - οικόπεδο υφίσταται σχολικό κτίριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ επί της πολυσύχναστης λεωφόρου Αφεντούλη υπάρχουν πληθώρα εμπορικών καταστημάτων και επιχειρήσεων. 

Κατά το έτος 2012, το υπό αναφορά οικόπεδο του πρώην θερινού κινηματογράφου "Φαντάζιο" "κυκλώθηκε" περιμετρικά με νέες προστατευτικές λαμαρίνες, παραμένοντας βέβαια μια διαρκής εστία μόλυνσης για την γύρω συνοικία και τους κατοίκους αυτής και δίχως να υφίσταται κάποιο σχέδιο αξιοποίησης ή αποκατάστασής του.

Ο εγκαταλειμμένος και απαξιωμένος πρώην θερινός κινηματογράφος "Φαντάζιο" όπως καταγράφηκε κατά τον μήνα Μάρτιο του έτους 2023:

Το άδειο οικόπεδο στη συμβολή των οδών Καραΐσκου και Αφεντούλη εκ των έσω:

Κατά το έτος 2024, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου Πειραιώς, αποφασίστηκε η αγορά του υπό εξέτασιν οικοπέδου / κτιρίου αντί τιμήματος 400.000 Ευρώ με σκοπό την δημιουργία κοινόχρηστων χώρων. 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Το κινηματοθέατρο "Παλλάς"

Το Μέγαρο Παπακώστα στην πλατεία Κοραή (Χάϊ Λάϊφ)

Τρούμπα: Σινέ "Ολύμπικ"

Κινηματογράφος "Αττικόν" (Πειραιώς)

Κινηματογράφος Κάπιτολ

Κινηματοθέατρον "Τα Ολύμπια" Γ. Συνοδινού

Δημοτικός Κινηματογράφος "Σινεάκ"

Κινηματογράφος "Ζέα"

Ο θερινός κινηματογράφος "Παράδεισος"

Στην ταράτσα του Παραδείσου

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Ημερολόγιο 2013 - Πειραιάς Πόλη Μεταναστών και Προσφύγων, Το Λιμάνι της Αγωνίας
• Τύπος Εποχής 
• Αρχείο Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του Υπουργείου Περιβάλλον Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)
• Κινηματογράφοι του Πειραιά και των γύρω Δήμων, Χαρίλαος Πατέρας, Εκδόσεις "Συλλογές", Αθήνα, 2012
• http://news.kathimerini.gr/
• http://www.ethnos.gr
• http://www.cinefilip.gr/
• http://www.passtoport.gr/

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.