Pages

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 02, 2010

ΡΑΛΛΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ΘΗΛΕΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ [1855]

Την περίοδο 1854-1855, ο Πειραιεύς βίωνε τις δυσάρεστες συνέπειες και τα επακόλουθα του αποκλεισμού της πόλεως από τις γαλλικές δυνάμεις κατοχής. Ο τότε δήμαρχος Πειραιώς, Λουκάς Δ. Ράλλης (1794 -1879), γόνος εύπορης ιστορικής οικογενείας εκ Χίου, έμπορος και ιδιοκτήτης μεταξύ των άλλων του πλέον γνωστού εργοστασίου μεταξοϋφαντουργίας (μεταξουργείο), ο οποίος έχαιρε μεγάλης εκτίμησης τόσο λόγω της μόρφωσής του όσο και λόγω των έργων που είχε δρομολογήσει στην πόλη, φέρεται να έπεισε τον ομογενή αδερφό του Ιάκωβο Δ. Ράλλη (Χίος, 1799 – Κέρκυρα, 1874) ο οποίος δραστηριοποιείτο εμπορικά στην Κωνσταντινούπολη, να χρηματοδοτήσει την ανέγερση ενός Παρθεναγωγείου (Σχολείου Θηλέων), με δεδομένο ότι η οικονομική κατάσταση του Δήμου Πειραιώς δεν επέτρεπε την υλοποίηση ενός τόσο σπουδαίας σημασίας έργου, το οποίο εμφανώς απουσίαζε από τον τόπο.

Ο Ιάκωβος Ράλλης αποδέχτηκε την πρόταση του αδερφού του και Δημάρχου Πειραιώς, υπό τον όρο να μην γνωστοποιηθεί κατ' αρχήν το όνομά του, ως δωρητή. Έτσι λοιπόν, στις 6 Σεπτεμβρίου του 1855, ο Λουκάς Ράλλης με την υπ' αριθμόν 1416 έκθεσή του ανήγγειλε την ανέγερση "Παρθενικού Σχολείου" με χρηματοδότηση ενός "ανώνυμου" δωρητή. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 9 Σεπτεμβρίου 1855 τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά, προεδρεύοντος του Δημάρχου, συνήλθαν και εξέδωσαν το υπ. αριθμ. 645/9.9.1855 ψήφισμα με βάση το οποίο, γινόταν δεκτή η δωρεά των 20.000 δραχμών, γινόταν δεκτός ο όρος του αγνώστου δωρητή το υπό ανέγερση σχολείο όπως "θέλει χρησιμεύσει δια παντός ως Παρθενικόν Σχολείον του Δήμου μας", ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος Πειραιώς αναλάμβανε την υποχρέωση όχι μόνο να το διατηρεί σε καλή κατάσταση, αλλά να μεριμνά πάντοτε ώστε να εξασφαλίζεται το αναγκαίο διδακτικό προσωπικό για την εκπαίδευση των κοριτσιών. Στο εν λόγω ψήφισμα καταγραφόταν επίσης η επιθυμία του δωρητή να τοποθετηθεί εγχάρακτη μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο του σχολείου με την επιγραφή "Παρθενικόν Σχολείον Ιδρυθέν δαπάνη (κενό) Δημαρχούντος Λουκά Ράλλη, 1855" καθώς και μια προτομή του Αδαμάντιου Κοραή. Τέλος, ο "ανώνυμος" δωρητής επίσης διατηρούσε το δικαίωμα να διορίζει επιτρόπους που θα τηρούσαν τις ρητές υποχρεώσεις έναντι του σχολείου ώστε να μην παραβιάζονται οι συμφωνηθέντες όροι, και σε περίπτωση κατά την οποία ο Δήμος θα αθετούσε τα συμφωνημένα – δηλαδή το οίκημα να μένει εσαεί "Παρθενικόν Σχολείον" - να ανακαλέσει την δωρεά του και να περιέλθει στον ίδιο το οικοδόμημα ή "σε ζων άρρεν τέκνον" ή στους κληρονόμους του μετά το θάνατό του.

Το φθινόπωρο του έτους 1855 και αφού ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας και Υπουργός των Εσωτερικών Δημήτριος Βούλγαρης ενημέρωσε αρμοδίως τον Νομάρχη και τον Δήμαρχο Πειραιά πως το αρμόδιο Υπουργείο συναινούσε με την ανέγερση Παρθεναγωγείου σε οικόπεδο της πλατείας Κοραή, ξεκίνησε η ανέγερση του Δημοτικού Παρθεναγωγείου. Ειρήσθω εν παρόδω, το προαναφερθέν οικόπεδο επί της πλατείας Κοραή είχε παραχωρηθεί κατά το έτος 1835 από το Δημόσιο στο Δήμο Πειραιά με σκοπό την ανέγερση μιας τράπεζας, έργο το οποίο ουδέποτε πραγματοποιήθηκε. Ο δωρητής Ιάκωβος Δ. Ράλλης κατέβαλλε το ποσό των 20.000 δραχμών για την ανέγερση του κτιρίου, αλλά μετά την τοποθέτηση της θεμελίου λίθου και την έναρξη των εργασιών οικοδόμησης, λόγω κατασπατάλησης του χρηματικού ποσού (το οποίο ήταν ανώτερο κατά 2.000 δρχ. από τον αρχικό προϋπολογισμό των 18.000 δραχμών) το έργο παρέμενε ημιτελές ενώ οι εργασίες διεκόπησαν (έτος 1856). 

Το φθινόπωρο του έτους 1856, το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιώς με την υπ' αριθμόν 701 πράξη του συνέστησε - δια του Δημάρχου - στον "ανώνυμο" δωρητή να ολοκληρώσει την δωρεά του. Τότε λοιπόν αποκαλύφθηκε μεταξύ των άλλων το ονοματεπώνυμο του Ιακώβου Δ. Ράλλη ως δωρητού. Στις αρχές του επόμενου έτους (1957), ο Ιάκωβος Ράλλης χορήγησε συμπληρωματικό ποσό 10.000 δραχμών, το οποίο έγινε αποδεκτό από το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιώς με το υπ'αριθμόν 723 ψήφισμα της 14ης Μαρτίου του 1857. Το ως άνω συμπληρωματικό ποσό των 10.000 δραχμών βοήθησε στην επανεκκίνηση των εργασιών και στην αποπεράτωση του έργου εντός του ιδίου έτους (1857). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ο δωρητής ζήτησε να τοποθετηθεί στο προαύλιο του σχολείου, εκτός από την προαναφερθείσα προτομή του Αδαμάντιου Κοραή, έτερη προτομή της Βασίλισσας της Ελλάδος Αμαλίας (γερμανικά: Amalie von Oldenburg, 21 Δεκεμβρίου 1818 - 20 Μαΐου 1875), συζύγου του Όθωνα της Ελλάδος, η οποία εθεωρείτο προστάτιδα των ορφανοτροφείων και παρθενικών σχολείων. 

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, το σχολείο λειτούργησε και στέγασε το συνδιδακτικό - υπό τη διεύθυνση της Σοφίας Βαμβακάρη - το αλληλοδιδακτικό, υπό την εποπτεία της Σταματίνας Χ. Σωτήρου, καθώς επίσης το επονομαζόμενο "νηπιακό", υπό την εποπτεία της Αικατερίνης Βαμβακάρη. Στο "ανώτερο" Ελληνικό Σχολείο διευθυντής τοποθετήθηκε ο Κ.Θ. Βραχνός. Το νεόδμητο τότε κτιριακό συγκρότημα, ευρύχωρο για τα δεδομένα της εποχής, διέθετε δύο πτέρυγες (σσ. στη βόρεια πτέρυγα στεγαζόταν το "νηπιακό" σχολείο, ενώ στη νότια η τάξη του Ελληνικού σχολείου) και προαύλιο.  Λίγα χρόνια μετά τη λειτουργία του, κατά το έτος 1859, το σχολείο αριθμούσε περίπου 400 κορίτσια και νήπια. 

Στις 14 Αυγούστου του έτους 1863, η προσωρινή κυβέρνηση Μπενιζέλου Ρούφου, η οποία ανέλαβε την εξουσία μετά την έξωση του Όθωνα, νομιμοποίησε την δωρεάν παροχή του οικοπέδου με το υπ' αριθμόν 16464 θέσπισμά της. Στις αρχές της δεκαετίας του 1880σύμφωνα με τον Π. Καμπούρογλου, οι μαθήτριες του σχολικού ιδρύματος λογίζονταν πλέον σε 1.100. 

Το συγκρότημα όπου στεγάστηκε το Παρθεναγωγείο Πειραιώς όπως καταγράφηκε σε ένα επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα που φέρει ως τίτλο "Πειραιεύς - Πλατεία Δημοτικού Θεάτρου". Στο κάδρο διακρίνουμε ελάχιστα (στα δεξιά) το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, την οικία Φεράλδη / Παπαγεωργακόπουλου (εδώ και δεκαετίες κατεδαφισμένη), το Μέγαρο Σπυράκη επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' καθώς και τα καμπαναριά του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνα.


Χρησιμοποιώντας ως βάση την παραπάνω ασπρόμαυρη καταγραφή των αρχών του 20ου αιώνα και μια σύγχρονη λήψη του έτους 2015 παρουσιάζουμε την ακόλουθη σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά του "χθες" και του "σήμερα", στα πλαίσια του πρωτότυπου προσωπικού project Πειραιάς / Piraeus Retronaut:

 ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ - ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε πως ορισμένοι Δήμαρχοι της πόλεως, όπως λ.χ. ο Θεόδωρος Ρετσίνας στα τέλη του 19ου αιώνα και ο Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος στις αρχές του 2ου αιώνα, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το οικόπεδο του Παρθεναγωγείου προς όφελος της Δημοτικής Αρχής, πλην όμως οι όροι της σύμβασης μεταξύ του Δήμου Πειραιώς και του δωρητή το απέτρεψαν. Βέβαια, επί ημερών δημαρχίας Θ. Ρετσίνα, οικοδομήθηκαν επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' τα ισόγεια καταστήματα. 

Στις αρχές του 20ου αιώνα, σύμφωνα με τα καταγραφόμενα στον Πλήρη Οδηγό του Πειραιώς του 1906-1907, το Α' Παρθεναγωγείο εν τη πλατεία Κοραή αναφερόταν με διευθύντρια του Ελληνικού Σχολείου την Ε. Γκιούρτη, με διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου την Σ. Τελώνου ενώ ως διδασκάλισσες αναφέρονταν οι Ε. Αποστολάκου, Α. Δασκαλάκη, Ε. Μακρή, Α. Μαραγκουδάκη, Δ. Καλογερά, Β. Κυριαζοπούλου, Κ. Ρουμπάνη, Ο. Αλεξάκη, Ε. Στεργίου, Σ. Αμπελακιώτου. Μ. Γεωργιάδου, Β. Ρηγοπούλου και Ζ. Χανιωτάκη.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Πανελλήνιος Οδηγός του έτους 1912, υπό Κ. Σταματίου και Β. Μπουζούρα, κατέγραφε το Α' Δημοτικό Σχολείο Θηλέων στην πλατεία Κοραή με διευθύντρια την Ζαχάρω Ναυπλιώτου, το Παρθεναγωγείο με διευθύντρια την Σοφία Δαμιανού και το νηπιαγωγείο με διευθύντρια την Ειρήνη Κατσούλη. 

Τον Σεπτέμβριο του έτους 1914, βάσει σχετικού Βασιλικού Διατάγματος, το Διδασκαλείον, το οποίο λειτουργούσε εντός του διδακτηρίου, αναγνωρίστηκε ως ισότιμο των άλλων Διδασκαλείων.

Στα τέλη της δεκαετίας του '20, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στον Μέγα Οδηγό του Πειραιώς 1929-1930, το Α' Ελληνικό Σχολείο Θηλέων, στην πλατεία Κοραή, λειτουργούσε υπό τη διεύθυνση του Αντ. Ματθαίου, με καθηγητές την Ελένη Ψηλογαλανού και τον Β. Χούπη, ενώ το Γυμνάσιο Θηλέων, πάντοτε στην πλατεία Κοραή, υπό τον Γυμνασιάρχη Δ. Ρηγόπουλο, με καθηγητές τους Ι. Παρασκευόπουλο, Γ. Μαυρομμάτη, Η. Μηνιάτη, Μαρία Πολίτου και Β. Καλλίου.

Δυο χρόνια αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του '30, σχετικός Οδηγός Αθηνών-Πειραιώς Περιχώρων και Συνοικισμών κατέγραφε στο συγκρότημα της πλατείας Κοραή την λειτουργία του Γυμνασίου Θηλέων, του Α' Ελληνικού Σχολείου Θηλέων και του Διδασκαλείου.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε πως αρκετές πηγές αναφέρονται στην ανεκτίμητη συμβολή του παιδαγωγού και διευθυντού του Διδασκαλείου Κώστα Δ. Σωτηρίου, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30, κατόρθωσε να βελτιώσει την υλικοτεχνική υποδομή του διδακτηρίου, να οργανώσει συσσίτια για τις άπορες μαθήτριες, να θέσει σε λειτουργία θεωρητικό, πρακτικό και λογοτεχνικό φροντιστήριο καθώς και την "Επαγγελματική Σχολή Θηλέων".

Βέβαια, αξιομνημόνευτο είναι επίσης το γεγονός πως στις αρχές της δεκαετίας του '30, βάσει του ν. 5019/1931, "ακίνητα καταληφθέντα εις Δήμους δια δωρεάς εν ζωή υπό τον όρον να χρησιμοποιηθούν ως διδακτήρια περιέρχονται στην κυριότητα των Σχολικών Ταμείων..."

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο με τα αποτελέσματα των εισιτηρίων εξετάσεων του Διδασκαλείου Θηλέων Πειραιώς κατά το έτος 1931:


Στις 28 Σεπτεμβρίου της επόμενης χρονιάς (έτος 1932), μια νέα περίοδος ξεκίνησε για το υπό εξέτασιν Διδασκαλείο, καθώς με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και την σύμφωνη γνώμη της δημοτικής αρχής, ιδρύθηκαν η Α' και η Β' τάξη του Δημοσυντήρητου Γυμνασίου Θηλέων Πειραιώς. Τέλος, στα μέσα Δεκεμβρίου του έτους 1933, βάσει του Π.Δ. 11/13.12.1933, το Γυμνάσιον αναγνωρίστηκε ως ισότιμο με τα άλλα δημόσια Γυμνάσια του Κράτους.

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1934 με αναφορά στο αρχιερατικό μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του ιδρυτού του διδασκαλείου Θηλέων Πειραιώς Ιακώβου Ράλλη το οποίο έλαβε χώρα στον μητροπολιτικό ναό της Αγίας Τριάδας. 


Το κάτωθι εικονιζόμενο "Ενδεικτικόν" του Σχολικού Έτους 1934-1935 αποτελεί αρχειακό τεκμήριο της ιστορίας του Δημοσυντήρητου Γυμνασίου Θηλέων Πειραιώς (Αναγνωρισμένον ως ισότιμον προς τα Δημόσια):


Λεπτομέρεια του ως άνω "Ενδεικτικού"


Πάντως, επί ημερών του κινήματος Γεωργίου Κονδύλη (10 Οκτωβρίου 1935 – 30 Νοεμβρίου 1935), καταγράφηκε μια ακόμα προσπάθεια μεταφοράς του σχολείου από την νόμιμη έδρα του με το εγχείρημα να αποτυγχάνει. 

Ανακοίνωση του Δήμου Πειραιώς περί λειτουργίας της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Πειραιώς στο οίκημα όπου στεγαζόταν το Δημοσυντήρητον Διδασκαλείον, εν όψει του σχολικού έτους 1937-1938:


Μαθήτριες του Δημοσυντήρητου Γυμνασίου Θηλέων Πειραιώς σε παράταξη επί της πλατείας Κοραή με φόντο το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς:


Λίγο πριν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κατά το έτος 1939, το σχολείο έλαβε επίσημα την ονομασία "Ράλλειον Γυμνάσιον Θηλέων Πειραιά" προς τιμήν του δωρητή Ιακώβου Δ. Ράλλη. Την ίδια περίοδο, επί ημερών δημαρχίας Μιχαήλ Μανούσκου, επιχειρήθηκε μια νέα προσπάθεια μεταστέγασης των σχολείων, η οποία ματαιώθηκε με την υπ' αριθμόν 128/18.4.1910 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους!

Άποψη των κτιριακών εγκαταστάσεων όπου μεταξύ των άλλων στεγαζόταν το Ράλλειο Γυμνάσιον Θηλέων Πειραιώς, αριστερά στο ακόλουθο φωτογραφικό κάδρο, όπως καταγράφηκαν κατά το έτος 1943:


Μετά πέρασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της δύσκολης περιόδου της Κατοχής, παρόλο που η Μέση Εκπαίδευση οριζόταν σε έξι χρόνια, η Ράλλειος Παιδαγωγική Ακαδημία Πειραιώς, της οποίας η δημοτικότητα παρέμενε ιδιαιτέρως υψηλή, διατήρησε την ονομασία "οκτατάξιο" έως το έτος 1959.

Απολυτήριον της Ραλλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας Πειραιώς από το ακαδημαϊκό έτος 1947-1948

Στην κάτωθι φωτογραφία εποχής, εκ του αρχείου του Ιακώβου Βαγιάκη, μαθήτριες του "Ραλλείου Παρθενικού Σχολείου" φωτογραφίζονται στο προαύλιο της Σχολής μπροστά από την προτομή του Αδαμαντίου Κοραή. Η εν λόγω προτομή, η οποία όπως προείπαμε τοποθετήθηκε στη Σχολή κατόπιν σχετικής απαιτήσεως του δωρητή Ιακώβου Δ. Ράλλη, σύμφωνα με την μαρτυρία του Ι. Βαγιάκη - ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω διετέλεσε και Διευθυντής στο εν λόγω σχολείο - διεσώθη της κατεδαφίσεως του κτιρίου επί ημερών Σκυλίτση και βρισκόταν - άνευ της βάσης της - στο γραφείο του αργότερα μεταστεγασμένου Ραλλείου Γυμνασίου Θηλέων.


Ακολουθεί μια σειρά ενδεικτικών μεταπολεμικών φωτογραφικών καταγραφών του κτιριακού συγκροτήματος της Ραλλείου Σχολής Θηλέων. 

Στην κάτωθι ασπρόμαυρη καταγραφή εικονίζεται μεταξύ των άλλων τμήμα του σχολικού συγκροτήματος, τα ισόγεια καταστήματα που εκτείνονταν από τη συμβολή των λεωφόρων Βασιλέως Κωνσταντίνου και Βασιλέως Γεωργίου Α' μέχρι τη συμβολή της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' με την οδό Κολοκοτρώνη ενώ σε δεύτερο πλάνο η πάλαι ποτέ οικία Φεράλδη / Παπαγεωργακόπουλου (κατεδαφισμένη), το Μέγαρο Α. Σπυράκη και το Ωρολόγιον.


Έτερη τμηματική φωτογραφική καταγραφή του σχολικού συγκροτήματος της Ραλλείου Σχολής, επί της πολυσύχναστης λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου - σσ. σε δεύτερο πλάνο, το υφασματεμπορικό του Ντάβαρη, το καφέ-ζαχαροπλαστείο "Διεθνές" του Βουγιάλα και το Μέγαρο Κανέττη.

Ράλλειος Σχολή Θηλέων - Δεκαετία 1950

Μερική καταγραφή των διδακτηρίων της Ραλλείου Σχολής στην πλατεία Κοραή από τα μέσα της δεκαετίας του '60. Στα αξιοσημείωτα το υπό ανέγερση πολυόροφο κτίριο καταστημάτων και γραφείων - κληροδότημα Γ.Ν. Πετρολέκα, στη συμβολή της κεντρικής λεωφόρου με την οδό Ι. Δραγάτση.

Ράλλειος Σχολή Θηλέων - Μέσα Δεκαετίας 1960

Ράλλειος Σχολή Θηλέων - Μέσα Δεκαετίας 1960

Το κτιριακό συγκρότημα της Ραλλείου Σχολής με τα ισόγεια καταστήματα, λίγους μήνες προ της κατεδαφίσεως, στα τέλη της δεκαετίας του '60 / αρχές δεκαετίας του '70, επί ημερών δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση (σσ. το Ωρολόγιον και τα δημοτικά ανθοπρατήρια της οδού Αγίου Κωνσταντίνου είχαν ήδη κατεδαφιστεί).

Μια από τις τελευταίες φωτογραφίες της Ραλλείου Σχολής Θηλέων προ της κατεδάφισης

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, στα χρόνια της Δικτατορίας, ο διορισμένος Δήμαρχος Πειραιώς Αριστείδης Σ. Σκυλίτσης ξεκίνησε να αμφισβητεί την κυριότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων του υπό εξέτασιν σχολείου με απώτερο σκοπό να επιτύχει την κατεδάφιση του κτιριακού συγκροτήματος στο οποίο στεγαζόταν το Ράλλειον Γυμνάσιον Θηλέων και η Ράλλειος Παιδαγωγική Ακαδημία. 

Επιδίωξη του Αριστείδη Σ. Σκυλίτση υπήρξε η οικειοποίηση του Οικοδομικού Τετραγώνου που οριζόταν από τις οδούς Ιακώβου Δραγάτση, Κολοκοτρώνη, Βασιλέως Γεωργίου Α' και Βασιλέως Κωνσταντίνου (νυν Ηρώων Πολυτεχνείου), για την ανέγερση ενός νέου Δημαρχιακού Μεγάρου της πόλεως, στο οποίο σύμφωνα με τα σχέδια, θα συγκεντρώνονταν όλες οι υπηρεσίες του Δήμου που ως τότε στεγάζονταν με ενοίκιο σε άλλα κτίρια. 

Ο καθηγητής και ερασιτέχνης φωτογράφος Γεώργιος Μπακούρος καταγράφει φωτογραφικά την μαρμάρινη επιγραφή της εισόδου των Ράλλειων Σχολών Πειραιώς, κατά τον μήνα Απρίλιο του έτους 1968:


Κατά τη διάρκεια του έτους 1969, το φως της δημοσιότητας είδαν διάφορες προτεινόμενες λύσεις για την μετεγκατάσταση των ως άνω σχολείων όπως λ.χ. στα κτίρια της Τεχνικής Σχολής του "Προμηθέως" ή στη Διλοχία.

Έτος 1969 - Περί νέου Δημαρχιακού Μεγάρου Πειραιώς

Τον Σεπτέμβριο του έτους 1971, βάσει σχετικού διατάγματος, καταργήθηκαν οι παιδαγωγικές ακαδημίες Μαρασλείου Αθηνών, Ραλλείου Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Καρδίτσης και Ρόδου, οι οποίες συγχωνεύτηκαν με τις αντίστοιχες ακαδημίες Λαμίας, Τριπόλεως, Φλώρινας, Λάρισας και Ηρακλείου Κρήτης. Ειδικότερα στον Πειραιά, τα περιουσιακά στοιχεία της Ραλλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας περιήλθαν αυτόματα στο Ράλλειο Γυμνάσιο Θηλέων.


Στις 23 Δεκεμβρίου του έτους 1971, το Ράλλειο Γυμνάσιο Θηλέων Πειραιώς και το στεγαζόμενο στο κτίριο της Ραλλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας δημοτικό σχολείο, μεταστεγάστηκαν κατόπιν σχετικής αποφάσεως σε υφιστάμενο κτίριο επί της οδού Κολοκοτρώνη 120, στο ύψος των κήπων της Τερψιθέας αλλά και πλησίον Τρούμπας, στο οποίο παλαιότερα στεγαζόταν Σταθμός Πρώτων Βοηθειών και νεκροτομείο! Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως για να επιτευχθεί η μετεγκατάσταση του υπό εξέτασιν σχολείου, πραγματοποιήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου του '71 σύσκεψη παρουσία του ιδίου του Στυλιανού Παττακού ενώ αργότερα, μέσα στον ίδιο μήνα, αντικαταστάθηκαν όλα τα μέλη της έως τότε Σχολικής Επιτροπής επειδή είχαν αρνηθεί να συνεργήσουν στην παράνομη διεκδίκηση του ακινήτου από το δήμο Πειραιά (απόφαση Β'/108/22.12.1971 του Νομάρχη Ιω. Πωλιουδάκη). Τα νέα μέλη τα οποία διορίστηκαν στη Σχολική Επιτροπή προσυπέγραψαν και συναίνεσαν με την υπ'αριθμόν 24 πράξη της να γίνει "συμβιβασμός" με τον Δήμο Πειραιά (26.12.1971) ενώ τρεις μέρες αργότερα, στις 29 Δεκεμβρίου του 1971, συντάχθηκε πράξη "συμβιβασμού", καταργήσεως δίκης καθώς και ανταλλαγής του ακινήτου με το προαναφερθέν εν πολλοίς ακατάλληλο και προπολεμικό κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120.


Στην κάτωθι έγχρωμη φωτογραφική καταγραφή των αρχών της δεκαετίας του 1970, επί ημερών δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τα ισόγεια εμπορικά καταστήματα τα οποία λειτουργούσαν στο υπό εξέτασιν κτιριακό συγκρότημα της Ραλλείου Σχολής επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α', λίγο πριν την κατεδάφιση του κτιρίου. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, τόσο το ιστορικό Δημαρχείο (Ωρολόγιον) του Πειραιά όπως επίσης τα ανθοπρατήρια της οδού Αγίου Κωνσταντίνου είχαν ήδη κατεδαφιστεί.


Στις αρχές του έτους 1972 ξεκίνησε η κατεδάφιση των κτιριακών εγκαταστάσεων του πάλαι ποτέ Δημοτικού Παρθεναγωγείου ενώ την ίδια περίοδο, ο Αριστείδης Σ. Σκυλίτσης ανήγγειλε την τελική έγκριση των σχεδίων που αφορούσαν την ανέγερση του νέου Δημαρχιακού Μεγάρου Πειραιώς. Την ίδια στιγμή, οι μαθήτριες του σχολείου στεγάστηκαν στο κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη, το οποίο διέθετε όψη και επί της οδού Νοταρά. 

Το φθινόπωρο της επόμενης χρονιάς (1972), το κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120 κρίθηκε ως μη κατάλληλο για την στέγαση σχολείου με αποτέλεσμα οι μαθήτριες να μετακινηθούν προσωρινά στην Ιωνίδειο Σχολή. Εν τέλει, τον Μάρτιο του 1973, το Ράλλειον Γυμνάσιον Πειραιώς επέστρεψε στο κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120. 

Μετά την πτώση της Δικτατορίας (1974) και κατά τις επόμενες δεκαετίες υπήρξαν άπειρες προτάσεις, αντιπροτάσεις, σχέδια που ουδέποτε υλοποιήθηκαν, διακηρύξεις, αναρτήσεις πινακίδων σε διάφορα οικόπεδα στα οποία θεωρητικά θα κατασκευαζόταν η νέα Ράλλειος Σχολή, επίσημες θεμελιώσεις κ.α. 

Το προαναφερθέν κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120 όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά το έτος 2011.

ΟΔΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 120

Η όψη του ιδίου κτιρίου, το οποίο "φιλοξένησε" για πάνω από δυο δεκαετίες τις μαθήτριες της Ραλλείου Σχολής, όπως καταγράφηκε από την οδό Νοταρά.

ΟΔΟΣ ΝΟΤΑΡΑ

Επί της ουσίας, μόλις την άνοιξη του 1996 αποφασίστηκε η μεταστέγαση του σχολείου (Γυμνασίου και Λυκείου) από το άκρως ακατάλληλο κτίριο της οδού Κολοκοτρώνη 120 στους πρώτους ορόφους του ημιτελούς Εμπορικού Πύργου (Ουρανοξύστη)

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, το Ράλλειο Γυμνάσιο άλλαξε έδρα ξανά μεταφερόμενο σε πολυόροφο κτίριο επί της οδού Καραϊσκου 147 και Μπουμπουλίνας (έτος 2005), ενώ το Ράλλειο Λύκειο - το οποίο ειρήσθω εν παρόδω είχε μετατραπεί σε Πειραματικό - μετακινήθηκε κατά το έτος 2007 σε ενοικιαζόμενο κτίριο επί της οδού Μπουμπουλίνας 26, πλησίον του Εμπορικού Κέντρου της Τερψιθέας.

Στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα (έτη 2008-2009) έλαβε χώρα η δημοπράτηση του έργου ανέγερσης του νέου σχολικού συγκροτήματος της Ραλλείου Σχολής Θηλέων στο κάτωθι εικονιζόμενο οικόπεδο, όπως αυτό οριζόταν από τις οδούς Γρηγορίου Λαμπράκη, Σαρανταπόρου, Φωκαίας και Επονιτών, στα όρια της Σούδας του νέου Φαλήρου και των Καμινίων.

 ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΡΑΛΛΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ

Δυστυχώς, το εγχείρημα της πολυπόθητης ανέγερσης του νέου σχολικού συγκροτήματος πέρασε από νέες περιπέτειες. Παρά την εγκατάσταση εργολάβου στο ως άνω οικόπεδο το καλοκαίρι του 2009, οι εργασίες ανεστάλησαν λόγω διαφόρων ζητημάτων κυρίως οικονομικής φύσεως. 

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ | ΕΡΓΟ: ΡΑΛΛΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΑ (ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ)

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ο αρχικός εργολάβος αποβλήθηκε και προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός για την ανάληψη του έργου! Εν τέλει, την Δευτέρα 5 Μαΐου 2014, έλαβε χώρα νέα θεμελίωση του σχολικού συγκροτήματος της Ραλλείου από τον τότε Υπουργό Παιδείας Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο.
  • Το νέο πρότυπο κτίριο της Ραλλείου Σχολής (Ράλλειο Λύκειο Θηλέων Πειραιώς)
Το νέο πρότυπο βιοκλιματικό κτίριο της Ραλλείου Σχολής ολοκληρώθηκε και τελικά παραδόθηκε την άνοιξη του έτους 2016. Τα εγκαίνια του νέου σχολικού συγκροτήματος πραγματοποιήθηκαν στις 14 Απριλίου του 2016 και η περιπέτεια της στεγάσεως της ιστορικής Ραλλείου Σχολής Θηλέων έλαβε οριστικά τέλος. 

ΡΑΛΛΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΛΕΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΡΑΛΛΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΛΕΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΡΑΛΛΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΛΕΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ


Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
  • "Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους" υπό Παντολέοντος Καμπούρογλου, Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών 
  • "Ράλλειος Πειραιώς. Ένα ιστορικό σχολείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Από το Παρθεναγωγείο στο Ενιαίο Λύκειο (1856-2004). Συμβολή στην Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και της Παιδείας των Ελληνίδων", 3ο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Πατρών (1-3 Οκτωβρίου 2004), Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου, Μ.Α Ιστορίας, Δρ. Πανεπιστημίου Πατρών 
  • Εφημερίδα "Η Καθημερινή"
  • Ιστοσελίδα Ραλλείου Γυμνασίου
  • Ιστοσελίδα Ραλλείου Λυκείου
  • Ημερήσιος Τύπος - Οδηγοί Πόλεως
Φωτογραφίες: 
  • Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED). 
  • Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο. 
  • Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

2 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρον όπως πάντα εξάλλου το άρθρο, ένα θεματάκι που με ενδιαφέρει πάντως είναι να μας εξηγήσει κάποιος πώς θα καταφέρουν να περάσουν από τον σκόπελο του οικοπέδου μια και από όσο γνωρίζω στην διαθήκη που παραχωρεί το οικόπεδο αναφέρεται ρητά ότι θα πρέπει να λειτουργεί σχολείο στο συγκεκριμένο σημείο, αλλιώς το περιουσιακό στοιχείο επιστρέφεται στους κληρονόμους...μια μικρή και ίσως μόνο για τους νομικούς λεπτομέρεια που δεν πάβει όμως να δημιουργεί προβλήματα.

    ΥΓ Νομίζω ότι η φωτογραφία της Ραλλειου είναι του 1956 και όχι του 1856.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Για τις νομικές λεπτομέρειες υποθέτω πως καταλαβαίνεις πολύ καλύτερα από εμένα... πάντως στο οικόπεδο της Γρ.Λαμπράκη "ε" Πειραιώς ήδη έχουν βάλει μπρος... ;)

    Btw, στην ασπρόμαυρη φώτο εννοούσα πως εικονίζεται το κτίριο που κτίστηκε το 1856... δεν ξέρω του πότε είναι η φωτογραφία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή