ΤΟ ΔΡΑΓΑΤΣΕΙΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ [1903]

Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο φιλόλογος, αρχαιολόγος και συγγραφέας Ιάκωβος Χ. Δραγάτσης (1853-1935), με μακρά ήδη σταδιοδρομία στα εκπαιδευτικά και όχι μόνον δρώμενα της πόλεως του Πειραιώς, αποφάσισε να ιδρύσει το δικό του ιδιωτικό εκπαιδευτήριο. Έτσι λοιπόν, κατά το έτος 1903, ξεκίνησε στον Πειραιά η λειτουργία του "Δραγάτσειου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος", το οποίο στεγάστηκε σε δυο κτίρια έναντι των κήπων της Τερψιθέας.

Διαφημιστική καταχώρηση του Νέου Εκπαιδευτικού εν Πειραιεί Ιδρύματος "Το Δραγάτσειον", στην πλατεία Τερψιθέας, "διευθυνόμενον επαξίως υπό του πρώην Γυμνασιάρχου κ. Ιακ. Χ. Δραγάτση":

Τα διδακτήρια του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, στη συμβολή των οδών Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και Καραϊσκου, όπως καταγράφηκαν σε δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα (Πειραιεύς: Πλατεία Τερψιθέας - Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα / Pirée: Place Terpsithea avec le Lycée "Dragatzion"):

Έτερη καταγραφή του κτιρίου των διδακτηρίων του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος μετά της μεγάλης αυλής και του κήπου, όπως καταγράφηκε σε διαφημιστική καταχώρηση μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1905. Η συγκεκριμένη φωτογραφία έχει ληφθεί από την οδό Καραϊσκου και αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως στο εν λόγω γωνιαίο κτίριο (το οποίο έχει κατεδαφιστεί και στη θέση του βρίσκεται ο "Οίκος του Ναύτου") στεγάστηκε αρχής γενομένης από το έτος 1912 το Λύκειον "Ελληνισμός" του Κυριάκου Σταυριανού.

Το δε προαναφερθέν Οικοτροφείο - στον άνω όροφο του οποίου διέμενε ο ίδιος ο Ι.Χ. Δραγάτσης - δεν είναι άλλο από το σήμερα εγκαταλειμμένο δίφατσο διατηρητέο επί της οδού Καραϊσκου 153 και Αλκιβιάδου 156, νυν ιδιοκτησίας Πειραϊκού Συνδέσμου, το οποίο εκείνη την εποχή ανήκε στην οικογένεια Οικονομίδη, καταγραφόμενο και ως Μεγάλη Οικία Οικονομίδου.

Το Οικοτροφείον του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος όπως καταγράφηκε σε διαφημιστική καταχώρηση μέσα από τις σελίδες του ημερησίου πειραϊκού Τύπου, σε μια άποψη από την οδό Αλκιβιάδου:

Ενδεικτικές καταχωρήσεις από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1905:

Μέσα στις σελίδες του Πλήρους Οδηγού του Πειραιώς του 1906-1907, καταγράφεται με λεπτομερή τρόπο ότι για τις ανάγκες του νέου ιδιωτικού σχολείου επιλέχθηκαν, επί της πλατείας Τερψιθέας, κτίριο 23 δωματίων ως Οικοτροφείο και έτερο κτίριο 22 δωματίων μετά μεγίστης δενδροφύτου αυλής για το διδακτήριο του εκπαιδευτηρίου. Στις σελίδες του προαναφερόμενου Οδηγού, εκτός των άλλων, υφίσταται ένας πλήρης κατάλογος των 27 καθηγητών και διδασκάλων οι οποίοι συνεργάζονταν με το "Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα" εκείνη την εποχή, πάντοτε υπό τη διεύθυνση του κάτωθι εικονιζόμενου Ιακώβου Χ. Δραγάτση, πρώην γυμνασιάρχη Πειραιώς, ιππότη του Χρυσού Σταυρού του τάγματος του Παναγίου Τάφου, του Αργυρού Σταυρού του Σωτήρος και officier de l'instruccion publique. 

Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση του εν Πειραιεί Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος από την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα:

Το κτίριο της οδού Καραϊσκου όπου όπως προαναφέραμε στεγάστηκε το Οικοτροφείον του Δραγάτσειου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα:

Χρησιμοποιώντας ως βάση την παραπάνω ασπρόμαυρη φωτογραφία των μέσων της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα (circa 1905-1906), παραθέτουμε την παρακάτω σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά του "χθες" και του "σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο προσωπικό project Πειραιάς / Piraeus Retronaut.

Δίπτυχη ευχετήρια κάρτα του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος για το έτος 1907 ("Το Δραγάτσειον εύχεται υμίν το 1907 αίσιον") στο οποίο παρουσιάζεται ένα Πανόραμα Πειραιώς (Grece - Panorama du Pirée): 

Διαφημιστική καταχώρηση του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος από το έτος 1907 με αναφορά σε ορισμένες από τις προσφερόμενες υπηρεσίες του ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου το οποίο εθεωρείτο από τα καλύτερα του Πειραιώς: (οικοτροφείον τέλειον, ξέναι γλώσσαι, εθνική κατήχησις, ιστορία της ημέρας, σουηδική γυμναστική, τρόπος διδασκαλίας ανθρωπιστικός, σκοπευτική):

Διαφημιστική καταχώρηση του εν Πειραιεί Δραγάτσειου Εκπαιδευτηρίου, από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1908, με αναφορά στο γεγονός πως το εν λόγω εκπαιδευτικό ίδρυμα τελούσε υπό την υψηλή προστασία του Πρίγκηπα Γεωργίου και της πριγκίπισσας Μαρίας.

Το Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα λειτούργησε στον Πειραιά μέχρι το τέλος του σχολικού έτους 1909-1910. Το ακόλουθο ιστορικό τεκμήριο από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου της άνοιξης του 1910, στο οποίο καταγράφεται παιδαγωγική εκδρομή "εις το στενόν της Σαλαμίνος" αποτελεί μια από τις τελευταίες αναφορές στο εν Πειραιεί "Δραγάτσειον":

Το 1910 λοιπόν, λόγω της μετοίκησης του ιδίου του Ιακώβου Χ. Δραγάτση στην Αθήνα, αποφασίστηκε η μεταφορά του Δραγάτσειου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος στο Μέγαρο Γ. Φραγκόπουλου, στη συμβολή της οδού Φιλελλήνων με την οδό Νικοδήμου. Η μεταφορά του ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου στην Αθήνα προβλήθηκε μέσα από σχετικές διαφημιστικές καταχωρήσεις όπως λ.χ. η ακόλουθη, από το καλοκαίρι του έτους 1910, στην οποία ανακοινώνεται ουσιαστικά η αλλαγή έδρας του σχολικού ιδρύματος ("έρχεται εις τας Αθήνας από Σεπτεμβρίου"):

Ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις του εν Αθήναις Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος από τη δεκαετία του 1910:

Διαφημιστική καταχώρηση του Δραγατσείου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος από τις σελίδες Οδηγού του έτους 1920, με αναφορά στην "εν τη τω ιδρύματι λειτουργούση εμπορική σχολή "Ο Ερμής", εν Αθήναις, διασταύρωσις οδών Φιλελλήνων και Αγίου Νικοδήμου". 

Από τις σελίδες του ημερησίου Τύπου του έτους 1924:

Από τον Τύπο του έτους 1928, αναφορά σε έρανο υπέρ των σεισμοπαθών καθηγητών της Κορίνθου, μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της 22ης Απριλίου:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως παρόλο που το Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα είχε αλλάξει την έδρα του από τον Πειραιά στην Αθήνα, στον Μέγα Οδηγό του Πειραιώς του 1929-1930, υφίστατο η κάτωθι διαφημιστική καταχώρηση του ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου - άνευ βεβαίως αναφοράς στη διεύθυνση του εν λόγω σχολείου:

Το Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα συνέχισε την πορεία του μέσα στο χρόνο και μετά το θάνατο του κάτωθι εικονιζόμενου Ιακώβου Χ. Δραγάτση κατά το έτος 1935:

Μετά τον θάνατο του Ιακώβου Δραγάτση, η διεύθυνση του ιδιωτικού εν Αθήναις εκπαιδευτηρίου πέρασε στα χέρια του υιού του, Χαρίδημου Δραγάτση. Ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις από τον μεταπολεμικό Τύπο της δεκαετίας του 1940 - με το Δραγάτσειον Εκπαιδευτικόν Ίδρυμα να εορτάζει τα 45 χρόνια λειτουργίας του το 1948:

Αντίστοιχες διαφημιστικές καταχωρήσεις από τη δεκαετία του 1950 - σσ. το Δραγάτσειον μετά από δεκαετίες λειτουργίας στη γωνία των οδών Φιλελλήνων και Ναυάρχου Νικοδήμου, πλησίον Συντάγματος, το 1956 μεταφέρθηκε σε νέο κτίριο στην οδό Κύπρου 46, στην πλατεία Αμερικής.

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Οδός Καραϊσκου 153 και Αλκιβιάδου 156 - Εικονογραφημένο Αφιέρωμα

Οι κήποι της Τερψιθέας

Ευχετήρια Κάρτα έτους 1907 από το Δραγάτσειο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• "Πειραιάς 1834-1912", Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• "Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς", Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, Συλλογές
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες: 

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος καθώς και οι συνθέσεις / αντιπαραβολές ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.