ΤΑ ΑΝΘΟΠΡΑΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Τα ανθοπρατήρια της πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου, επί της ομωνύμου οδού έναντι του σχετικού ιερού ναού από τον οποίον αντλούν την ονομασία τους τόσο η πλατεία όσο και η οδός, αντίκρυ από το νεοκλασικό Δημοτικό Θέατρο της πόλεως υπήρξαν για σχεδόν πέντε δεκαετίες σημείο αναφοράς του Πειραιώς. 

Το κάτωθι εικονιζόμενο ισόγειο επιμήκες κτιριακό συγκρότημα κατασκευάστηκε επί ημερών της πρώτης δημαρχιακής θητείας του Τάκη Α. Παναγιωτόπουλου (01.12.1925 έως 30.09.1929), ενός δημάρχου που εκλέχθηκε κυρίως με την υποστήριξη των νέων τότε προσφυγικών πληθυσμών του Πειραιώς (Νέα και Παλιά Κοκκινιά). Παρόλο που κατά την περίοδο δημαρχίας του τραπεζίτη Τάκη Παναγιωτόπουλου έλαβαν χώρα αρκετά και αξιόλογα έργα υποδομών στον Πειραιά χάρις κυρίως σε δανειακά κεφάλαια, εν τέλει ο ίδιος καθαιρέθηκε από το αξίωμά του και προφυλακίστηκε δυο χρόνια μετά την επανεκλογή του στις εκλογές του Ιουλίου του 1929, κατηγορούμενος για υπεξαίρεση μεγάλου ποσού από το ταμείο του Δήμου. 

Επιστρέφοντας όμως στην κάτωθι ασπρόμαυρη αρχειακή φωτογραφία, αξίζει να αναφέρουμε ότι στο εν λόγω οικοδόμημα δημιουργήθηκαν και διατέθηκαν 42 μικρομάγαζα σε επαγγελματίες της πόλεως που αντιμετώπιζαν πρόβλημα στέγασης, μεταξύ των οποίων αρκετοί ανθοπώλες οι οποίοι μέχρι τότε ήταν κυρίως υπαίθριοι ή/και πλανόδιοι. Άξιο μνείας είναι το γεγονός πως οι δυο ακραίες (γωνιακές) υψηλές στέγες, στα δυο άκρα του κτιρίου, κρίθηκαν αντιαισθητικές από το Υπουργείο Τουρισμού και κατεδαφίστηκαν περίπου 10 χρόνια μετά την κατασκευή τους, στις αρχές του καλοκαιριού του έτους 1938.

Η ανάγκη της κατασκευής του συγκεκριμένου κτιρίου δικαιολογείτο από το το γεγονός πως σε διάφορα σημεία της πόλεως του Πειραιά - ιδίως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και το προσφυγικό κύμα - είχαν εγκατασταθεί διάφοροι μικροπωλητές και μικρέμποροι με παράγκες (λ.χ. στην παραλιακή οδό προς τον Σταθμό Λαρίσης, στην Αγία Τριάδα, στη πλατεία Ιπποδάμειας, στη πλατεία Πηγάδας, στην οδό Μακράς Στοάς κ.α.) οι οποίοι καθιστούσαν δύσκολη την κυκλοφορία του κόσμου καθώς και την δραστηριότητα των παλαιότερων εμπόρων και καταστηματαρχών. 

Ανατρέχοντας στον κατάλογο με τα ανθοπωλεία της πόλεως όπως αυτός καταγράφεται μέσα από τις σελίδες του Μέγα Οδηγού του Πειραιώς της περιόδου 1929-1930, παρατηρούμε την πλειοψηφία των εν Πειραιεί ανθοπωλείων να αναφέρονται στην "πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου, έναντι Δημοτικού Θεάτρου". 

Ιστορικό τεκμήριο / διαφημιστική καταχώρηση από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του 1930, με αναφορά στους ανθοπώλες Αδελφούς Αναγνώστου, οι οποίοι βρίσκονταν στο ανθοπρατήριο υπ'αριθμόν 3, έναντι του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς:

Οι εγκαταστάσεις των υπό εξέτασιν ανθοπρατηρίων όπως καταγράφηκαν σε μια γενικότερη λήψη της δεκαετίας του 1930.

Μέλη - πιθανότατα - μιας οικογενείας, ποζάρουν στο φωτογραφικό φακό, επί της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου, με φόντο τα ανθοπρατήρια της πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου, στις αρχές της δεκαετίας του 1940:

Στην επόμενη πανοραμική μεταπολεμική φωτογραφία των τελών της δεκαετίας του 1950, εκ της συλλογής του Ιστορικού Αρχείου του Δήμου Πειραιώς, μπορεί κανείς να παρατηρήσει επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, έναντι του ομωνύμου ιερού ναού, τις εγκαταστάσεις των ανθοπρατηρίων.

Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας, "εστιάζουμε" στο υπό εξέτασιν σημείο:

Η οδός Αγίου Κωνσταντίνου, με τα ανθοπρατήρια στο τμήμα αυτής από την συμβολή με τη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου (νυν Ηρώων Πολυτεχνείου) και έως την οδό Καραΐσκου, όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960:

Έτερο αρχειακό φωτογραφικό τεκμήριο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 στο οποίο καταγράφεται η οδός (λεωφόρος) Βασιλέως Κωνσταντίνου στο ύψος της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, έναντι του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, με ένα μικρό τμήμα του στεγάστρου των υπό εξέτασιν ανθοπρατηρίων να καταγράφεται προς το κάτω αριστερό άκρο της ασπρόμαυρης λήψης. 

Η κεντρική διασταύρωση των λεωφόρων Βασιλέως Κωνσταντίνου (νυν Ηρώων Πολυτεχνείου) και Βασιλέως Γεωργίου Α' μέσα από την Εικονογραφημένη Έκδοση Πειραϊκής Προβολής - Πειραιεύς 1966:

Η διασταύρωση των λεωφόρων Βασιλέως Κωνσταντίνου (νυν Ηρώων Πολυτεχνείου) και Βασιλέως Γεωργίου Α', με τα ανθοπωλεία της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, όπως καταγράφονταν στον Παγκόσμιο Άτλαντα Γεωγραφίας του Δημητράκου, στην ενότητα "Ο Πειραιεύς του 1967".

Στα δυο επόμενα έγχρωμα επιστολικά δελτάρια των μέσων προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960, στα οποία δεσπόζει βέβαια ως κύριο θέμα το Δημοτικό Θέατρο της πόλης, μπορεί κάποιος να διακρίνει στο δεξί άκρο της κάθε φωτογραφικής καταγραφής τμήμα των εγκαταστάσεων των υπό εξέτασιν δημοτικών ανθοπρατηρίων της οδού Αγίου Κωνσταντίνου:

Μάιος έτους 1966

Τα ανθοπρατήρια της οδού Αγίου Κωνσταντίνου κατεδαφίστηκαν στην αρχή της περιόδου δημαρχίας του δοτού (διορισμένου) δημάρχου της Χούντας Αριστείδη Σκυλίτση. 

Στην κάτωθι έγχρωμη φωτογραφική καταγραφή της περιόδου δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, τα ανθοπρατήρια της οδού Αγίου Κωνσταντίνου έχουν ήδη κατεδαφιστεί ενώ έχει διαμορφωθεί και η παρακείμενη πλατεία του Αγίου Κωνσταντίνου με τις πολύχρωμες ομπρέλες / parsoleil - ένα από τα σήματα κατατεθέντα της περιόδου Σκυλίτση. Αξιοσημείωτο στο παρακάτω φωτογραφικό κάδρο πως ούτε το συγκρότημα της Ραλλείου Σχολής Θηλέων, ούτε το Ωρολόγιον είχαν ακόμη κατεδαφιστεί. 

Η ως άνω φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την παρακάτω σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά του "χθες" και του "σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο προσωπικό project Πειραιάς / Piraeus Retronaut: 

Στην ως άνω σύνθεση / αντιπαραβολή χρησιμοποιήθηκε η παρακάτω φωτογραφία του θέρους του 2011:

Για την ιστορία, λίγους μήνες αργότερα ξεκίνησαν τα έργα για το Μετρό και το αστικό τοπίο της πόλεως σε αυτό το σημείο άλλαξε ριζικά:

Τα έργα κατασκευής του νέου σταθμού του Αττικού Μετρό διήρκεσαν μια δεκαετία (2012-2022), χρονική περίοδο κατά την οποίαν η οδός Αγίου Κωνσταντίνου παρέμεινε κλειστή:

Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του νέου σταθμού του Μετρό "Δημοτικό Θέατρο", τα επίσημα εγκαίνια και την έναρξη λειτουργίας αυτού, επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου της οποίας το πλάτος μειώθηκε σε σχέση με το παρελθόν δημιουργήθηκε πλατεία. 

Η οδός Αγίου Κωνσταντίνου όπως καταγράφηκε το φθινόπωρο του έτους 2022 στο σημείο όπου παλαιότερα βρίσκονταν τα δημοτικά ανθοπρατήρια:

  

 

Στις μέρες μας, το κάτωθι εικονιζόμενο ιστορικό ανθοπωλείο του Φραγκόπουλου αποτελεί τον μοναδικό συνδετικό κρίκο της οδού Αγίου Κωνσταντίνου με το "ανθηρό" παρελθόν της!

Η σύγχρονη οδός Αγίου Κωνσταντίνου στον Πειραιά του 21ου αιώνα και το σημείο όπου βρίσκονταν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60 τα ανθοπρατήρια, όπως καταγράφηκαν το φθινόπωρο του έτους 2023:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Τα ανθοπωλεία του Πειραιά

Ο ιερός ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στον Πειραιά - Η ιστορία του

Οδός / Πεζόδρομος Αγίου Κωνσταντίνου: Φωτογραφικό / Ιστορικό Οδοιπορικό

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας και τεκμηρίωσης. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιώς
• "Ο Πειραιεύς και οι Δήμαρχοι της Α' Εκατονταετηρίδος", Δημητρίου Θ. Σπηλιωτόπουλου, Πειραιεύς, 1939
• Ημερήσιος Τύπος - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.