ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΑΣ ΣΤΟΑΣ

Η σύγχρονη λεωφόρος Εθνικής Αντιστάσεως ξεκινάει ουσιαστικά έναντι του Μεγάρου ιδιοκτησίας του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ) και της Μητρόπολης της Αγίας Τριάδας, στη διασταύρωση με τη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου Α' και καταλήγει στην πλατεία Ιπποδαμείας, όπου διαχωρίζεται ουσιαστικά σε δυο τμήματα, ένα με κατεύθυνση προς τον Νέο Φάληρο μέσω της σημερινής λεωφόρου Δημοσθένους Ομηρίδου Σκυλίτση (σσ. η παλαιά οδός τροχιοδρόμων) και το άλλο με κατεύθυνση είτε εκ νέου προς το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά μέσω της οδού Κόνωνος είτε προς τη συνοικία της Λεύκας μέσω της οδού Θεόδωρου Ρετσίνα, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στη λεωφόρο Θηβών.

Παλαιότερα, η σύγχρονη λεωφόρος Εθνικής Αντιστάσεως έφερε την ονομασία οδός Μιαούλη και ουσιαστικά λογιζόταν ως προέκταση της παραλιακής ακτής Μιαούλη. Πριν από αυτή την ονομασία, η σημερινή Εθνικής Αντιστάσεως καταγραφόταν επίσης ως οδός (του) Φεράλδη, καθώς επί της οδού αυτής βρισκόταν ένα συγκρότημα κτιρίων ιδιοκτησίας Φεράλδη το οποίο αποτέλεσε την εν Πειραιεί έδρα της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, στη συμβολή με την οδό Καραολή-Δημητρίου (παλαιότερες ονομασίες οδός Ναυάρχου Μπήττυ και οδός Άρεως), εκεί όπου σήμερα το οικόπεδο ιδιοκτησίας ΙΚΑ το οποίο διαμορφώθηκε σε πλατεία (έτος 2013).

Στην ακόλουθη ασπρόμαυρη μεταπολεμική φωτογραφία, εστιάζουμε στη συμβολή της κεντρικής λεωφόρου Εθνικής Αντιστάσεως με την οδό Μακράς Στοάς προ της πεζοδρομήσεώς της. Στο φωτογραφικό κάδρο διακρίνονται μεταξύ των άλλων η οικία Καλαμάρη / ξενοδοχείο "Παρθενών", το Μέγαρο της Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος και οι αφετηρίες των αστικών λεωφορείων επί της οδού Μακράς Στοάς.

Στην κάτωθι σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά μέσα από το πρωτότυπο / προσωπικό project Πειραιάς / Piraeus Retronaut, χρησιμοποιήθηκε ως βάση η ως άνω ασπρόμαυρη λήψη:

• Ο πεζόδρομος Μακράς Στοάς και τα σημεία αναφοράς του

Η σύγχρονη οδός Μακράς Στοάς, η οποία έχει πεζοδρομηθεί κατά το ήμισυ στο τμήμα αυτής από την οδό Εθνικής Αντιστάσεως μέχρι την οδό Φίλωνος, έφερε παλαιότερα τις ονομασίες του οικονομολόγου Ιωάννη Δροσόπουλου, ακόμη παλαιότερα του πολιτικού Ίωνος Δραγούμη και αρχικά του επικού ποιητή Ομήρου. Ειρήσθω εν παρόδω, η σύγχρονη λεωφόρος Δημητρίου Γούναρη, ήτοι η επόμενη μεγάλη παράλληλη οδός της Εθνικής Αντιστάσεως, ήταν εκείνη που έφερε επί πολλές δεκαετίες την ονομασία "οδός Μακράς Στοάς". 

Ως σημεία αναφοράς της οδού Μακράς Στοάς μπορούμε φυσικά να καταγράψουμε αρχικά την οικία του Τρύφωνος Μουτζόπουλου, κατασκευής των αρχών της δεκαετίας του 1880, στη συμβολή με την οδό Φίλωνος.

Η εν λόγω οικία, η οποία κατεδαφίστηκε μεταπολεμικά, έδωσε τη θέση της στο κάτωθι εικονιζόμενο πολυόροφο κτίριο στο οποίο αρχικά λειτούργησαν τα καταστήματα "Αποστολίδης" (αργότερα Sprider Stores και μετέπειτα Κωτσόβολος).

 

Η οδός Μακράς Στοάς, στο τμήμα αυτής μεταξύ της οδού Φίλωνος και της οδού Εθνικής Αντιστάσεως, προτού ακόμη πεζοδρομηθεί, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Αξιοσημείωτο στην εν λόγω λήψη είναι το γεγονός πως ο Εμπορικός Πύργος Πειραιά (Ουρανοξύστης) δεν είχε ακόμη επενδυθεί με τις μεταλλικές και γυάλινες επιφάνειες, ενώ στα δεξιά του φωτογραφικού κάδρου διακρίνεται μερικώς η πινακίδα των καταστημάτων "Αποστολίδης" (γωνία Φίλωνος και Μακράς Στοάς):

Η όψη της πεζοδρομημένης οδού Μακράς Στοάς, στο τμήμα αυτής από την οδό Φίλωνος μέχρι τη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως, παραπλεύρως της Αγίας Τριάδας, όπως καταγράφηκε φωτογραφικά την άνοιξη του έτους 2011:

Η πεζοδρομημένη οδός Μακράς Στοάς, προ της συμβολής με τη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως, όπως καταγράφηκε κατά το έτος 2014:

• Το κεντρικό υποκατάστημα της Εμπορικής Τράπεζας στον Πειραιά

Επί της σύγχρονης οδού Μακράς Στοάς καταγράφεται το κτίριο του πάλαι ποτέ κεντρικού υποκαταστήματος της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος στον Πειραιά:

Το χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο από τη δεκαετία του '80 κτίριο του κεντρικού υποκαταστήματος της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, επί της οδού Μακράς Στοάς προ της πεζοδρομήσεως αυτής, όπως καταγράφηκε για λογαριασμό του ΥΠΕΚΑ:

Το υπό εξέτασιν κτίριο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά το έτος 2010:

Το ίδιο κτίριο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά μια δεκαετία αργότερα (έτος 2020 - σσ. είχε προηγηθεί το κλείσιμο του υποκαταστήματος της Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος και η χρήση του κτιρίου ως Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών - ΚΕΠ):

Διαβάστε και δείτε περισσότερα εδώ σχετικά με το εν Πειραιεί κεντρικό υποκατάστημα της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος.

• Μεγάλη Οικία Καλαμάρη - Ξενοδοχείο "Παρθενών"

Επόμενο σημείο αναφοράς της υπό εξέτασιν οδού Μακράς Στοάς, στο τμήμα αυτής από την οδό Φίλωνος μέχρι τη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως, το κτίριο της παλαιάς μεγάλης οικίας Καλαμάρη, όπου λειτουργούσε το παλαιό ξενοδοχείο "Ο Παρθενών". 

Το εν λόγω αποκαταστημένο νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο το οποίο υφίσταται στη συμβολή των οδών Μακράς Στοάς, Εθνικής Αντιστάσεως και Τσαμαδού, ανήκει στον επιχειρηματικό Όμιλο Χαραγκιώνη. Στο συγκεκριμένο κτίριο, κατά τις εργασίες αποκατάστασης που έλαβαν χώρα το έτος 1994, προστέθηκε ένας όροφος καθ'ύψος και κατά συνέπεια, το συνολικό εμβαδόν των επιφανειών του υπολογίζεται στα 3.500 τετραγωνικά μέτρα. Ατυχέστατα, στο αποκαταστημένο οικοδόμημα έχει δοθεί η ονομασία "Εμπορικό Κέντρο - το Ρολόι".

Στην επόμενη φωτογραφία των αρχών του 20ου αιώνα δια χειρός του πασίγνωστου φωτογράφου Αναστάσιου Γαζιάδη, παρατηρήστε τόσο την προαναφερθείσα μεγάλη οικία Καλαμάρη όσο και τις γραμμές των τροχιοδρόμων της τότε λεωφόρου Μιαούλη. Επίσης, στο ίδιο φωτογραφικό κάδρο διακρίνουμε και την πλατεία Θεμιστοκλέους επί της οποίας οικοδομήθηκε το Μέγαρο της Εθνικής Τραπέζης, νυν Μέγαρο του ΝΑΤ.

Διαβάστε περισσότερα για την μεγάλη οικία Καλαμάρη και το Ξενοδοχείο "Ο Παρθενών" σε ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα εδώ.

• Αντί επιλόγου

Στην επόμενη αεροφωτογραφία των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα καταγράφεται όπισθεν του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος το υπό εξέτασιν τμήμα της τότε οδού Ομήρου - νυν οδός Μακράς Στοάς - με την οικία Μουτζόπουλου στο δεξί άκρο, το κεντρικό υποκατάστημα της Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος στο μέσον της φωτογραφίας και την οικία Καλαμάρη προς την αριστερή γωνιά της εικόνας. 

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.
Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Αρχείο Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος
• "Πειραιάς 1834-1921", Σταματίνας Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• ΥΠΕΚΑ
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

Φωτογραφίες: 

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος καθώς και οι συνθέσεις / αντιπαραβολές ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.