ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Η ΑΝΗΦΟΡΙΚΗ ΟΔΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗ

Το κάτωθι δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα το οποίο τιτλοφορείται "Πειραιάς: H Ανηφορική Οδός Σαχτούρη" (Pirée: Rue Sactouri) αποτέλεσε το έναυσμα της συγγραφής του παρόντος αφιερώματος της ενότητας αντιπαραβολής φωτογραφιών του "χθες και του σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο / προσωπικό project που φέρει τον τίτλο "Πειραιάς: Τότε και Σήμερα" / Piraeus Retronaut. 

"Η Ανηφορική οδός Σαχτούρη" λοιπόν, "άρχουσα εκ της πλατείας Τελωνείου", όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν περισσότεροι του ενός Οδηγοί της Πόλεως του Πειραιώς και Ατζέντες των αρχών του 20ου αιώνα, ξεκινούσε από την πλατεία Τελωνείου και τον Άγιο Νικόλαο και "ανηφόριζε" προς τη συνοικία του Βρυώνη, την πλατεία Δεξαμενής (Πηγάδα) και τον Άγιο Βασίλειο.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η ως άνω φωτογραφία, η οποία κυκλοφορεί ποικιλοτρόπως στο διαδίκτυο και όχι μόνον, δεν εμφανιζόταν πουθενά πλήρως ταυτοποιημένη ως προς το ακριβές σημείο που αποτυπώνεται σε αυτήν. Η επιγραφή "Μέγα Ξενοδοχείον" η οποία διακρίνεται στον άνω όροφο επί του γωνιαίου σημαιοστολισμένου τριώροφου κτιρίου δε φανερώνει δυστυχώς το όνομα του Ξενοδοχείου που λειτουργούσε εκεί με είσοδο επί της οδού Σαχτούρη - κατά πάσα πιθανότητα επρόκειτο για το Ξενοδοχείο "Ουϊλσων" (Ηλ. Δάνεση) με έδρα επί της οδού Σαχτούρη 3 (προσωπική εκτίμηση MLP βάσει πρωτογενούς έρευνας). Την ίδια στιγμή, στο ισόγειο τμήμα του εν λόγω κτιρίου όμως, διακρίνεται ξεκάθαρα η ύπαρξη ενός ευμεγέθους και αρκετών μικρότερων "σταυρών", γεγονός το οποίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στο συγκεκριμένο σημείο λειτουργούσε φαρμακείο!

Στο βιβλίο αναμνήσεων "Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς" του Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, δημοσιεύεται η ακόλουθη ασπρόμαυρη μεταπολεμική φωτογραφία, δια χειρός Λυκούργου Βαγιάκη, στην οποία διακρίνονται εκτός των άλλων ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου, με τα χαρακτηριστικά ισόγεια καταστήματα της ομωνύμου Δημοτικής Αγοράς του Αγίου Νικολάου καθώς και το ονομαστό "κόκκινο" τραμ της παραλίας το οποίο είχε αφετηρία και τέρμα στην πλατεία έμπροσθεν του Τελωνείου. 

Δεκαετία 1950 (Φωτογράφος: Λυκούργος Βαγιάκης)

Μια ενδελεχής και λεπτομερής παρατήρηση της ως άνω ασπρόμαυρης φωτογραφίας εποχής οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το γωνιαίο κτίριο που εμφανίζεται στην carte postale με τίτλο "Η Ανηφορική οδός Σαχτούρη" δεν είναι άλλο από το γωνιακό κτίριο που υψωνόταν στη συμβολή της οδού Σαχτούρη με την οδό Αγίου Νικολάου. Τα ανοίγματα της κυρίας προσόψεως του κτιρίου (πέντε τον αριθμό), οι περιμετρικοί εξώστες, οι καπνοδόχοι και το ισόγειο κατάστημα ταιριάζουν απόλυτα με αυτά της carte postale των αρχών του 20ου αιώνα, ενώ στον άνω όροφο φαίνεται να είχε λάβει χώρα κάποια μετασκευή στο τμήμα κεκλιμένης στέγης όπου υπήρχε η πινακίδα του Ξενοδοχείου, καθώς το κενό είχε αντικατασταθεί από άνοιγμα (παράθυρο). 

Λαμβάνοντας υπόψιν τις παραπάνω προϋποθέσεις και στοιχεία, ως προϊόντα προσωπικών εκτιμήσεων του γράφοντος το παρόν ιστολόγιο του MLP, τα οποία δεν καταγράφονται σε ουδεμία άλλη διαδικτυακή ή έντυπη πηγή μέχρι σήμερα, το αρχικό επιστολικό δελτάριο της "Ανηφορικής Οδού Σαχτούρη" τοποθετείται στη συμβολή των οδών Σαχτούρη και Αγίου Νικολάου, με τον μαντρότοιχο που υφίσταται στα δεξιά της εικόνας να ανήκει στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου.  

Η σύγχρονη όψη της προαναφερθείσης διασταύρωσης όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά το έτος 2010. Όπως μπορεί κάποιος εύκολα να παρατηρήσει, υπάρχουν αρκετά αρκετά κοινά / αναγνωρίσιμα σημεία αναφορά σε σχέση με το επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα,  ως προς την κλίση της οδού Σαχτούρη, τη στροφή της οδού Αγίου Νικολάου που "περνάει" πίσω από την ομώνυμη εκκλησία καθώς και την εγγύτητα της οδού Τομπάζη - πρώτης παράλληλης της οδού Σαχτούρη προς τον Άγιο Νικόλαο. Το εικονιζόμενο πολυώροφο κτίριο γραφείων και ισογείων καταστημάτων που αντικατέστησε την παλαιότερη κατασκευή είναι μεταπολεμικής κατασκευής (έτος 1965, κατασκευαστής Μ. Πετρόχειλος). 

Ακολουθεί η σχετική σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά του "χθες και του σήμερα" μέσα από το πρωτότυπο / προσωπικό project Piraeus Retronaut:

Ως προς το ισόγειο κατάστημα (φαρμακείο) το οποίο λειτουργούσε στις αρχές του 20ου αιώνα στο κτίριο που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Σαχτούρη και Αγίου Νικολάου, όπως προκύπτει από πρωτογενή έρευνα, επρόκειτο για το φαρμακείο του Αθανασίου Π. Μόσχου.

Έτος 1903

Ενδεικτική αρχειακή καταχώρηση του εν Πειραιεί Φαρμακείου του Αθ. Π. Μόσχου μέσα από τις σελίδες του Πλήρους Οδηγό της πόλης του Πειραιώς του 1906-1907. 

Δίγλωσση διαφημιστική καταχώρηση του Βασιλικού Φαρμακείου του Αθανασίου Π. Μόσχου, Προμηθευτού της Βασιλικής Αυλής, στη διασταύρωση των οδών Σαχτούρη και Αγίου Νικολάου, παρά το Τελωνείον, μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1903:

Αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ως άνω φαρμακείο καταγραφόταν στην ως άνω διασταύρωση τόσο στις σελίδες Οδηγού του Πειραιώς των μέσων της δεκαετίας του '20 όσο και στον Μέγα Οδηγού του Πειραιώς του 1929-1930. Ειρήσθω εν παρόδω, σε σχετικό Οδηγό των αρχών της δεκαετίας του '20, καταγράφεται η πληροφορία πως στο Βασιλικό Φαρμακείο του Αθανασίου Π. Μόσχου, στη συμβολή των οδών Σαχτούρη και Αγίου Νικολάου, γίνονταν χημικές αναλύσεις!

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Ο Άγιος Νικόλαος των Υδραίων

Η ιστορία των φαρμακείων του Πειραιά

Η οδός Σαχτούρη - Εικονογραφημένο ιστορικό οδοιπορικό

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες και οι συνθέσεις / αντιπαραβολές του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.